Samenvatting


Is het geheugen in staat om gruwelijke ervaringen volledig te verdringen, totdat na verloop van tijd bepaalde beelden, geuren of geluiden de herinneringen weer 'bevrijden'?
In de Verenigde Staten is het tegenwoordig mode om die vraag bevestigend te beantwoorden. Therapeuten en advocaten spelen handig in op dit wijdverbreide geloof en drijven familieleden uit elkaar of zelfs naar de gevangenis door plotseling bij hun cliënten bovengekomen herinneringen aan incest of moord onvoorwaardelijk te geloven.
Elizabeth Loftus en Katherine Ketcham maken in dit boek duidelijk dat er ondanks uitgebreid onderzoek geen enkel wetenschappelijk bewijs is voor de juistheid van dergelijk herinneringen. Het geheugen is te manipuleren en daardoor niet betrouwbaar. Aan de hand van een aantal beroemde gevallen waarbij Loftus zelf betrokken was, halen de auteurs in dit even toegankelijke als controversiële boek de theorie van de 'verdrongen herinnering' onderuit.
Recensie(s)
Er zijn, zeker in Amerika, psychotherapeuten die er heilig van overtuigd zijn dat de huidige problemen van een cliënt berusten op verdrongen herinneringen aan incest. Wanneer in de therapie de cliënt zich 'bewust' wordt van die herinneringen dan wil nog wel eens een rechtszaak volgen waarin de vermeende dader aangeklaagd wordt. De auteur van dit boek treedt in veel van dit soort rechtszaken op als getuigedeskundige. Loftus is expert op het gebied van de werking van het geheugen en voert de oppositie aan tegen bijvoorbeeld Lenore Terr ('Schokkende herinneringen', a.i. 95-08-257-3). Loftus heeft tot dusverre geen bewijs gevonden voor de veronderstelling dat werkelijk schokkende ervaringen verdrongen kunnen worden. Wel is bewijs dat herinneringen gefabriceerd kunnen worden. Ze zet deze stelling uiteen aan de hand van gevalsbeschrijvingen en illustreert dat ook aan haar eigen geschiedenis. Het boek is in Amerikaans vlotte stijl geschreven en had ook de helft dunner kunnen zijn. Als het boek van Terr is aangeschaft dan hoort dit er zeker naast.
(Biblion recensie, Drs. S.J. Dijkstra.)