Nicolaas Beets (Haarlem, 13 september 1814 – Utrecht, 13 maart 1903[1]), ook bekend onder het pseudoniem Hildebrand was een Nederlandse auteur, dichter, predikant en hoogleraar. Nicolaas Beets werd in Haarlem geboren als de zoon van een apotheker en studeerde van 1833 tot 1839 theologie aan de Rijksuniversiteit van Leiden (toen nog Academie geheten), waar hij in 1839 promoveerde tot doctor in de theologie. In zijn studententijd maakte hij dankzij zijn uit Engeland afkomstige vriend John Ingram Lockhart (1812-1889) kennis met het werk van de Engelse dichter Byron en schreef dichtstukken in diens trant, zoals 'José' (1834), 'Kuser' (1835) en 'Guy de Vlaming' (1837). Hij was bevriend met Johannes Kneppelhout ('Klikspaan'), Bernard Gewin ('Vlerk') en J.P. Hasebroek ('Jonathan') met wie hij samen met andere studenten een letterkundige club vormde. Beets schreef proza, poëzie, en preken.

Zijn bekendste werk is de Camera Obscura, dat hij onder het pseudoniem Hildebrand schreef in zijn studententijd en waarvan de eerste versie verscheen in 1839. Voor de oorsprong van Beets' schuilnaam zijn diverse verklaringen: één ervan is afkomstig van de firmanten van Camera-uitgever Bohn te Haarlem en verwijst naar een slager op de hoek van de (thans Gedempte) Oude Gracht en de Botermarkt aldaar, vlak bij Beets' ouderlijk huis. Dit was de uit Duitsland afkomstige Conrad Hildebrand (1815-1890). Misschien niet zonder toeval beschrijft Beets in 'De familie Kegge' een zelf slachtende slager. Over dit alles bestaat helaas geen zekerheid, evenmin als over andere verklaringen. Ook paus Gregorius VII (geboren als Hildebrand of wel Aldobrandeschi) wordt als oorsprong van Beets' pseudoniem genoemd.

Camera Obscura
Verhalenbundel uit 1839, Beets schreef de meeste stukken in 1837 als student godgeleerdheid in Leiden. Hij bleef tijdens de jaren daarna vaak verhalen toevoegen aan het werk waardoor het pas zijn definitieve vorm kreeg in 1851. Het boek geeft een beeld van het Nederland van de trekschuit en de postkoets, waar rond die tijd gewerkt wordt aan de eerste spoorlijn. Het bekendste gedeelte van het boek is dat over de familie Stastok. Hierin gaat Hildebrand logeren bij een oom en tante die de vleesgeworden burgermensen zijn uit het begin 19e eeuw. Schrijnend is "Het diakenhuismannetje vertelt zijn verhaal", dat blijk geeft van inzicht van de schrijver in de wantoestanden in zijn tijd.
Ontvangst-
De Camera Obscura is van meet af aan een populair boek geweest. Toch hadden een anonieme recensent in 1840 en E. Potgieter in 1841 een kritische bespreking. Het grootste probleem dat zij met het boek hebben is de werkelijkheidsbeschrijving in het boek. Het blijft bij beschrijven en kent geen enkele boodschap voor de lezer. Ondanks het talent dat Nicolaas Beets volgens beide recensenten heeft, zet hij dit verkeerd in en daarom krijgt zijn boek een negatieve beoordeling.
Het sentiment slaat echter al snel om en vanaf de jaren 50 van de negentiende eeuw schrijft men enkel nog positief over het boek. De illustraties die worden toegevoegd zijn wel onderwerp van discussie, maar het boek heeft een bijna onaantastbare status. Het aantal argumenten dat wordt gebruikt om tot een positief oordeel te komen loopt terug. Rond 1900 verschijnen er zelfs diverse recensies waarin geen enkel argument wordt aangedragen om een positief oordeel te onderbouwen.
Deze situatie duurt voort tot 1910, wanneer Albert Verwey een recensie schrijft waarin hij de status van de Camera Obscura als volksboek aanvalt. Vanaf dat moment verandert de manier waarop er wordt geschreven over Hildebrands boek. Een proces dat eind negentiende eeuw al voorzichtig was begonnen zet nu door: de recensies gaan steeds nauwer aansluiten bij de herdruk naar aanleiding waarvan ze verschijnen
Drukgeschiedenis:
Illustraties werden in de druk van 1857 verzorgd door Karel Frederik Bombled. In 1877 verzorgde Ferdinand Carl Sierig de illustraties bij de tiende druk. Jo Spier verzorgde de illustraties voor de veertigste druk in 1939 en Karel Thole voor de editie in 1953.[1] In 1998 verschijnt een wetenschappelijke herdruk. Tien jaar later, in 2008, verschijnt een eigentijdse hertaling van de hand van Ivo de Wijs. Daarin is de spelling gemoderniseerd, zijn (voor de moderne lezers) langdradige passages ingekort en zijn er op sommige plaatsen forse ingrepen gedaan waarbij in enkele gevallen (delen van) hoofdstukken zijn komen te vervallen. Over deze ingrepen zijn de meningen verdeeld: volgens liefhebbers zijn de moderniseringen te ingrijpend en tasten ze het oude karakter en het tijdsbeeld aan.