Proefschrift van Natasja Rietveld aan de Universiteit van Tilburg.

Nederland neemt sinds 1947 deel aan vredesmissies. Het aantal vredesmissies en de Nederlandse militaire bijdrage daaraan zijn sinds het einde van de Koude Oorlog sterk toegenomen. De missies in Cambodja, Bosnië, Irak en Afghanistan zijn bekende tot de verbeelding sprekende voorbeelden. De deelname aan een vredesmissie levert indringende
ervaringen op en laat soms littekens achter. Dit kunnen fysieke of psychische klachten zijn, maar ook sterke emoties die vaak samenhangen met ervaren morele dilemma’s. Ongeveer een kwart van de veteranen van vredesmissies kampt of worstelt met (sterke) gevoelens van schuld en/of schaamte. Zij vinden bijvoorbeeld dat zij de burgerbevolking in het uitzendgebied niet genoeg hebben beschermd. Er blijkt een verband te bestaan tussen gevoelens van schuld en schaamte en de onpartijdige positie van een vredesmacht. Het mandaat hiervan en de bijbehorende geweldsinstructies dwingen de vredesmilitairen regelmatig tot passiviteit. Zij mogen of kunnen lang niet altijd ingrijpen om een einde te maken aan geweld of schendingen van mensenrechten. Uit deze sociaalwetenschappelijke studie onder ruim 1.100 veteranen van 14 vredesmissies blijkt dat juist ervaren machteloosheid in uitzendgebied deze ex-militairen nog lang parten kan spelen. Natasja Rietveld is socioloog en verbonden aan de Universiteit van Tilburg en het Veteraneninstituut.