Thema’s als klimaatverandering, milieuvervuiling en verschraling van de biodiversiteit zijn in ons hedendaagse leven alomtegenwoordig. De angst leeft dat we als mens bedreigd worden. In Zingeving in ecologie staat de vraag centraal in welke mate de ontwrichting van de natuur haar wortels heeft in onze westerse filosofie. Heeft het te rationeel denken deze evolutie gestuurd, zoals ook bij de economische en technologische ontwikkeling het geval was? Loopt onze poging om zin te geven aan wat er op ecologisch vlak gaande is dan uit op een soort klaagzang of elegie om dit proces te betreuren?

Gelukkig komen vele mensen, en niet het minst jongeren, vandaag op voor de toekomstige generaties. Empathie heeft een expliciete invloed op ons handelen. De ecologische uitdagingen waar we voor staan, leiden tot de ontwikkeling van deugden als mededogen en matigheid, ook ten aanzien van de natuur. Dit concreet beleven van humaniteit wordt een nieuwe uitdrukking van zingeving. Met aangepaste technologie en wetten alleen redden we de natuur blijkbaar niet.

De tijd is dan ook rijp voor een nieuw humanisme, waarbij zowel de overheid als de burger voor transitie kiezen. Zoals solidariteit en rechtvaardigheid noodzakelijk zijn op sociaal vlak, zo blijken mededogen en matigheid de broodnodige deugden te zijn voor de aanpak van onze ecologische crisis.

Hendrik Opdebeeck is als hoogleraar verbonden aan het Centrum voor Ethiek van de Universiteit Antwerpen. Hij doceert er filosofie aan de faculteiten Bedrijfswetenschappen & Economie, Sociale Wetenschappen en Letteren & Wijsbegeerte. Sinds 2000 is hij voorzitter van het actief-pluralistisch SPES-forum voor zingeving in de economie en de samenleving. Hendrik Opdebeeck is tevens bestuurslid van het European SPES Institute. De impact en de cultuurfilosofische achtergrond van de globalisering staan in zijn publicaties centraal. Een actief-pluralistische dialoog met atheïstische en boeddhistische denkers heeft een bijzondere plaats in zijn aanpak. Dit boek is het derde deel van zijn trilogie over zingeving in respectievelijk economie, technologie en ecologie.