Gustav Mahler
Een leven in tien symfonieën

Er zijn maar weinig Nederlandse biografieën over Gustav Mahler te vinden. Een korte zoektocht over internet levert vooral Duitse en Engelse boeken op, en de enkele Nederlandse biografie die we vinden beslaan vooral online teksten van min of meer onduidelijke oorsprong. Zo is er een biografie te vinden op de kunstbus-site en op de site van de Gustav Mahler Stichting; de eerste van deze twee is redelijk uitgebreid (maar onleesbaar door de slechte encodering), de tweede redelijk beknopt.
Voor meer inzicht in het leven en het werk van de man is de biografie van Mahler-kenner Eveline Nikkels goed geschikt. Een prettig lezend, goed geïnformeerd boek, waarin de auteur eerst het leven van Mahler kort schetst om vervolgens zijn werk uitgebreid te bespreken. Nikkels weet waar ze het over heeft -wat je natuurlijk ook wel mag verwachten van de voorzitster van de Gustav Mahler Stichting- en schrijft daar op een heldere en gepassioneerde manier over. Niet alleen bespreekt ze het leven van Mahler, maar ze plaatst dit ook in een historische context. Op verschillende plekken geeft ze aan waar een gebeurtenis van directe invoed is geweest op het werk.
Rommelig
Hoewel het boek dus een redelijk beeld geeft van Mahler, zijn tijd en zijn werk, is het op punten wel wat rommelig en kinderlijk geschreven. Veel lijntjes worden aangesneden maar niet afgemaakt, veel details wel genoemd maar niet uitgewerkt en de chronologie met zevenmijlslaarzen bewandeld. Ook ontbreekt een tijdsbalk of een lijst van jaartallen, aan de hand waarvan de lezer verschillende gebeurtenissen met elkaar in verband zou kunnen brengen. Zo maakt de lezer wel kennis met Mahlers vrienden, maar wordt niet duidelijk wat er daarvan geworden is, in hoeverre deze van invloed zijn geweest op zijn werk en hoe die vriendschap zich verder ontwikkeld heeft.
Kaft van het boekHet tweede deel van het boek beschrijft de tien symfonieën. Bijzonder prettig om te lezen terwijl de muziek aanstaan. Behalve een uitgebreide beschrijving van de verschillende symfonieën, wordt hier ook verteld hoe het werk tot stand is gekomen en hoe de eerste uitvoering ervan ontvangen werd. Het is alleen een beetje jammer dat onduidelijk blijft hoe deze werken zich tot elkaar verhouden en waarom de eerste en de tweede samen in één hoofdstuk besproken worden en de derde weer afzonderlijk. Deze onduidelijke indeling geldt overigens voor het hele werk.
Conclusie
Kortom, dit is een heel prettig leesbare en informatieve biografie over Gustav Mahler, zij het dat er hier en daar wat onduidelijkheden inzitten. Bij tijd en wijle is de schrijfstijl van mevrouw Nikkels wat irritant, maar niet genoeg om het boek weg te leggen. Dit boek leent zich er bij uitstek voor om erbij te pakken wanneer je een symfonie van Mahler aan het luisteren bent.