De wereld van de archeologische monumentenzorg is al een aantal jaren sterk in beweging. Niet alleen als gevolg van de implementatie van het verdrag van Malta, maar ook door allerlei andere ontwikkelingen is de zorg voor het archeologisch erfgoed meer in de publieke belangstelling gekomen en daardoor ook hoger op de politieke agenda.
Inhoudelijk is er bijvoorbeeld sprake van een betere afstemming tussen de verschillende disciplines die zich met het archeologische, gebouwde en historisch-geografische erfgoed bezighouden, bestuurlijk zijn provincies de archeologie steeds meer gaan zien als een belangrijk taakveld en in maatschappelijk opzicht is er een sterk groeiende belangstelling voor de archeologie. De Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek heeft een ontwikkeling ingezet waarbij de dienst zich omvormt tot kenniscentrum voor de archeologische monumentenzorg, terwijl een groot deel van het opgravingswerk voortaan door het Archeologisch Dienstencentrum wordt uitgevoerd.
Voor de Koninklijke Nederlandse Oudheidkundige Bond, die in 1998 honderd jaar bestond, waren de vele nieuwe ontwikkelingen in de archeologie aanleiding om samen met de ROB op 28 augustus van dat jaar een studiedag te organiseren voor de leden van de KNOB.
Tijdens die dag hebben medewerkers van de ROB een schets gegeven van de vele nieuwe ontwikkelingen die zich voordoen en zijn enkele daarvan nader toegelicht. Uit de discussies bleek die informatie in een behoefte te voorzien. Dat was mede aanleiding voor de ROB om te besluiten de verschillende bijdragen te publiceren in deze bundel, zodat ook anderen daarvan kennis kunnen nemen.