„Vredig als een vriend kwam de dood, op de elfde maart 1888, om half twaalf. Op zijn zeventigste jaar ging Friedrich Wilhelm Raiffeisen over naar de eeuwige heerlijkheid, waarvoor zijn gehele aardse bestaan slechts een voorbereiding was geweest. Dat zijn de laatste zinnen van het door Franz Braumann geschreven „Raiffeisen, levensroman van een groot pionier '.

Honderd jaar geleden stierf in Neuwied aan de Rijn de grondlegger van de coöperatieve boerenleenbanken. In de Bondsrepubliek Duitsland herdenkt het Deutscher Genossenschafts- und Raiffeisenverband dat met een congres in de opera van Frankfurt. De Rabobank, die in 1972 ontstond door een fusie van de Coöperatieve Centrale Raiffeisen- Bank te Utrecht en de Coöperatieve Centrale Boerenleenbank te Eindhoven, organiseert geen grote festiviteiten. „Herdenking van een sterfdag past niet zo in onze cultuur", zegt een woordvoerder, „en bovendien is aan de romantiek' rondom Raiffeisen nu minder vorm te geven".

Pas nadat op de in 1884 gehouden Internationale Lanbouwtentoonstelling in Amsterdam de Nederlandse inzendingen „langs de geheele linie waren geslagen"(J. C. L. Vlaanderen, Nederlandsch Landbouwcrediet), kwam de toenmalige regering tot de overtuiging dat er iets diende te gebeuren. Er werd een Staatscommissie voor den Landbouw ingesteld en die wees in 1888 op de noodzaak van een goed georganiseerd kredietwezen. Naar Duits voorbeeld zouden er kredietcoöperaties moeten komen.

In de tweede helft van de 19e eeuw was het met de landbouw in Nederland niet best gesteld. Nederlandse boeren konden niet meer concurreren met het buitenland. Landbouwprodukten werden op grote schaal ingevoerd, waardoor de prijzen van veel van die produkten daalden. De „gedwongen" omschakeling van akkerbouw op veeteelt veroorzaakte vervolgens een overcapaciteit in deze sector, waardoor, schrijft drs. H. 80l in „Het coöperatief georganiseerde bankwezen in Nederland", ook de zuivel- en vleesprijzen naar beneden gingen. Bij de boeren ontstond door de landbouwcrisis een enorme geldnood.