Het ruim dertigjarige Israël roept zeer uiteenlopende gevoelens op bij de Nederlanders van vandaag.

Naast bijbelse associaties en waardering voor hardwerkende en vredelievende pioniers, worden ook geheel andere geluiden vernomen, zoals ‘het land dat met alle geweld de vredesbesprekingen in het Midden-Oosten tegenwerkt’, ‘intolerant land’, ‘uiterlijke schijn van saamhorigheid’, ‘nationalisme’ en zelfs ‘fascisme’… Welk ander land is bij machte zulke verschillende kommentaren uit te lokken? Is het Israël zelf, dat zoveel verschillende gezichten heeft, of zijn het de kommentatoren, die het land onder steeds andere gezichtshoeken benaderen? Is Jeruzalem een stad als iedere andere of is het inderdaad het hart van de wereld, dat het beste vanuit het ‘Jeruzalem van het westen’ kan worden bestudeerd? Is de Portugees-Israëlitische synagoge van Amsterdam allen maar een indrukwekkend gebouw, of is het inderdaad een westelijke weergave van de tempel van Salomo? Betekent de terugkeer van Joden naar hun ‘Urheimat’ het einde van de ‘Wanderung’ en een nieuw begin voor de Joodse kultuur of is juist het einde daarvan aangebroken? Is Israël een vluchtgaven voor de Joden of het grootste getto dat de wereld ooit gekend heeft? Leidde het zionisme naar de verlossing van de Joden uit ‘de galoet’ of was het de doodssteek voor het Jodendom? Hoe kregen de centrale waarden van het Jodendom in Israël gestalte en waarom was de staat pas kompleet toen de ‘Gouden Stad’ ingelijfd werd? Zijn de akkoorden van Camp David een stap op de weg naar erkenning door de buurlanden of zijn ze alleen bedoeld om de kwetsbare positie van vóór 1967 te doen herleven onder het mom van veiligheid en rust? Is Israël een staat als alle andere geworden of juist verder dan ooit daar vandaan? Al deze vragen komen aan de orde in dit nieuwe deel uit de serie Panorama van de wereld.