In december 2001 is het tien jaar geleden dat de communistische Unie van Socialistische Sovjet Republieken, kortweg de Sovjet-Unie, ophield te bestaan. Een uniek, zelfs in vele opzichten bizar politiek experiment werd ten grave gedragen. De ondergang van de Sovjet-Unie was meer dan de verdwijning van een staat, een rijk en een ideologie. Het markeerde het vroege einde van de twintigste eeuw in Europa, een tijdvak van radicale politieke utopieën, bloedige ideologische tegenstellingen en haast apocalyptische conflicten. De Sovjet-Unie is voltooid verleden tijd, een verloren wereld. Het communisme lijkt een politiek archaïsme. Een bizar experiment vertelt de geschiedenis van een van de meest ingrijpende politieke experimenten die de mensheid ooit heeft uitgehaald, namelijk de poging een nieuwe, ideale samenleving te maken – niet in het hiernamaals, maar in het hier en nu. Deels op basis van eigen ervaring, deels met behulp van de nieuwste inzichten in de wetenschappelijke literatuur worden in dit boek de unieke geschiedenis van het sovjetcommunisme en de lange schaduw die ze werpt over het huidige Rusland uiteengezet. De meeste auteurs hebben de Sovjet-Unie nog van dichtbij meegemaakt - zij het soms op het nippertje. Diverse belangrijke aspecten van de Russische samenleving komen uitgebreid aan bod en in korte persoonlijke bijdragen halen journalisten en anderen die de Sovjet-Unie van dichtbij hebben meegemaakt, typerende herinneringen op aan hun verblijf in de eerste socialistische samenleving.