Hersenschimmen is een roman geschreven door J. Bernlef, oorspronkelijk gepubliceerd in 1984. Het boek vertelt het verhaal van Maarten Klein, een 71-jarige man die lijdt aan de ziekte van Alzheimer.

Het verhaal speelt zich af in Nederland en begint wanneer Maarten en zijn vrouw Vera in hun huis aan zee wonen. Maarten begint echter steeds meer te vergeten en raakt steeds vaker in de war. Hij begint zijn grip op de realiteit te verliezen en wordt geconfronteerd met de onvermijdelijke achteruitgang van zijn geheugen.

Het boek is geschreven vanuit het perspectief van Maarten, waardoor de lezer een diepgaand inzicht krijgt in zijn gedachten en gevoelens. Bernlef beschrijft op een indringende manier de verwarring en angst die Maarten ervaart terwijl hij worstelt met zijn geheugenverlies. De lezer wordt meegenomen in Maartens wereld, waarin heden en verleden door elkaar heen lopen en hij steeds meer grip verliest op zijn identiteit en de mensen om hem heen.

Hersenschimmen is een aangrijpende roman die de lezer confronteert met de harde realiteit van Alzheimer. Het boek laat zien hoe de ziekte het leven van Maarten en zijn omgeving beïnvloedt. Zijn vrouw Vera probeert hem te helpen en te begrijpen, maar raakt zelf ook steeds meer geïsoleerd door de ziekte van haar man. De relatie tussen Maarten en Vera wordt op de proef gesteld en de lezer wordt geconfronteerd met de pijnlijke gevolgen van Alzheimer voor zowel de patiënt als zijn naasten.

Bernlef weet op een indrukwekkende manier de verwarring en desoriëntatie van Maarten over te brengen. Zijn schrijfstijl is eenvoudig en direct, waardoor de lezer zich gemakkelijk kan inleven in de hoofdpersoon. De roman is zowel ontroerend als confronterend en laat de lezer nadenken over thema's als identiteit, vergankelijkheid en de fragiliteit van het menselijk geheugen.

Hersenschimmen is een tijdloos meesterwerk dat de impact van Alzheimer op een menselijk niveau weergeeft. Het boek is een aangrijpende en emotionele leeservaring die de lezer niet onberoerd zal laten. Het laat zien hoe een ziekte als Alzheimer het leven van een persoon volledig kan veranderen en hoe belangrijk het is om compassie en begrip te tonen voor mensen die hiermee te maken hebben.