Een schouder schampt een stuur, een renner verliest zijn evenwicht en schiet het hart van het peloton in. Hij raakt een achterwiel en valt. Tien, twaalf renners tuimelen over elkaar heen, toeschouwers staan verstijfd langs de kant van de weg. E renner blijft bewuste-loos liggen.
Op een tropische augustusdag in 1976 is de hoofdpersoon, een twaalfjarige jongen, getuige van deze spectaculaire valpartij. Honderd meter van de plaats des onheils is hij als peuter van de verdrinkingsdood gered. Een paar uur nadat de jongen uit het water werd gehaald hing het lichaam van zijn redder aan een boomtak boven de sloot. Pas jaren later zet het dagboek van zijn grootvader hem op het spoor van de man aan wie hij zijn leven dankt: Kars Muilenboor, die na de oorlog terecht heeft gestaan op beschuldiging van spionage voor nazi-Duitsland. Het spoor van Mertens is een spannende zoektocht naar identiteit en waarheid en verbindt het heden voortdurend met het verleden. De roman is ook het coming-of-age-verhaal van de hoofdpersoon, tegen de achtergrond van een West-Friese dorpssamenleving waarin een spoorlijn mysterieuze trekken krijgt. De rails lopen als een lijn van goed en kwaad door de geschiedenis van het dorp. In januari 1940 raken op de spoorwegovergang twee jongens slaags. Een van hen verongelukt. Een bezoeker van een herdenkingsplechtigheid zet 61 jaar later zijn auto voor de trein. Beide gebeurtenissen blijken te maken te hebben met de val tijdens de wielerkoers in 1976.