Na een reis van zes uur in een rammelende trein, langs ravijnen en door nauwe, rotsachtige dalen bereikt Pedro Sousa e Silva, moe van het leven en de society in Lissabon, het land van zijn dromen. Het is in de verst afgelegen, meest geisloleerde provincie van zijn land. Een groot, verlaten landhuis staat daar, dat ooit door zijn voorouders werd bewoond. De vervallen staat waarin het verkeert deert hem niet; hij heeft aanvankelijk alleeen oog voor de idylle.
Die komt overweldigend op hem af.
De afgelegenheid van de provincie maakt dat hij in aanraking komt met gebruiken en gewoonten die hij voor uitgestorven hield. Hij leert de kleine, haast middeleeuwse dorpsgemeenschap kennen, hij sluit vriendschap met de 'fidalgos' van de streek en de plaatselijke 'padre'. Zijn verdere bestaan lijkt voorbestemd tot een leven van kalmte en simpele genoegens.
Maar al snel blijkt zich achter het exotische gordijn een samenleving te verschuilen die is gebaseerd op angst en achterdocht. Het eenzame huis, met zijn Moorse zalen en krakende vloeren, wordt tot inzet van een verbeten oorlog. Alles blijkt anders dan het leek. Het eerst zo begeerde isolement wordt tot een regelrechte gevangenschap wanneer een hysterische jongedame, uit het quasi-mondaine milieu dat Pedro verfoeide en voorgoed achter zih gelaten dacht te hebben, in het kleine dorp haar intrede doet. Wat volgt is een verhaal van vernedering en uitbuiting, van hoogmoed en wraak in een gemeenschap die de afschaffing van een totalitair bewind alleen maar van horen zeggen kent en waarvoor de hoofdpersoon, mèt zijn idealen, uiteindelijk moet buigen om te overleven.
In 'Over de bergen' krijgt de lezer over een streek, in het Europa van de jaren tachtig, een heel ander beeld voorgeschoteld dan hij gewend is uit de reisboeken. De roman confronteert hem met de realiteit achter de romantische facade.