Samenvatting
Woord vooraf

Dit boek is geschreven in het kader van een samenwerkingsproject tussen het hoger beroepsonderwijs en het wetenschappelijk onderwijs. Aan dit project wordt deelgenomen door de Hogere Beroepsopleiding voor Verpleegkundigen (HBOV) te Nijmegen, de Hogere Beroeps-opleiding voor jeugdwelzijnswerk (HBOJ) te Maastricht, en het Skillslab van de Medische Faculteit van de Rijksuniversiteit Limburg te Maastricht (tevens 'thuishaven' van het project). Het doel van het project is verbetering van het vaardigheidsonderwijs, en een van de mogelijkheden om deze verbetering te verkrijgen is het zelf vervaardigen van leermiddelen, omdat vooral op het gebied van de sociale vaardigheden de programma's van de verschillende opleidingen veel gemeenschappelijke elementen bleken te bevatten, is ervoor gekozen een leergang elementaire sociale vaardigheden te ontwikkelen die voor meerdere opleidingen bruikbaar zou zijn. Deze leergang is nu samengesteld door docenten van de deelnemende opleidingen, en dit boekje vormt er een onderdeel van. Bij dit boek hoort een serie van tien videoprogramma's, waarin de besproken vaardigheden worden gedemonstreerd. Daarnaast is er nog een docentenhandleiding. Het is de hoop van de samenstellers dat deze leergang ruimere verspreiding zal krijgen dan alleen binnen hun eigen opleidingen.

Communiceren is een belangrijk onderdeel van vrijwel elk beroep. Of communicatieprocessen effectief verlopen is niet alleen afhankelijk van aan te leren technieken, maar vooral ook van de 'echtheid' van iemands optreden.