De Etty Hillesum-lezing van 2005 werd uitgesproken door de journalist Gerard van Westerloo. Geen idee wie er voor zo’n lezing worden uitgenodigd, maar het lijkt me een breed en algemeen publiek. Dus stond Van Westerloo voor de vrij ingewikkelde taak zowel het werk van de pers uit te leggen, als dat van de politici boven ons gesteld.

Op beide is heel wat aan te merken. Maar al te kritisch kon Van Westerloo ook niet zijn, omdat hij zijn publiek anders meteen van zich vervreemd had.

Hij loste dit dilemma op zich wel handig op, met wat geven en nemen. Ja de journalistiek maakt fouten, doordat er eeuwig onder tijdsdruk wordt geproduceerd. Bovendien is de controle op het werk afgenomen, omdat de digitale technieken tot op het laatste moment toevoegingen mogelijk maken; die dan niemand heeft gezien.

En ook over de Nederlandse politiek blijft Van Westerloo redelijk beleefd, gezien de harde conclusies over het gebrek aan democratie in Nederland die in zijn Niet spreken met de bestuurder staan. Ja, onze politici zijn tegenwoordig vooral regenten, uit op bestuurlijke macht en leuke baantjes. Dat er daarvoor ook nog even in de Tweede Kamer gezeten moet worden, is een vervelende rite de passage.

Maar ergerlijker nog is dat de overheid het werk van de journalist zo zeer is gaan bemoeilijken. Met al die voorlichters overal, met die dwang ineens van hooggeplaatsten om interviews geheel naar eigen zin te willen herschrijven.

Van Westerloo focust zich in zijn slotbetoog vooral daar op; dat de journalisten toch vooral hun controlerende taak goed moeten kunnen blijven uitoefenen.