Het initiatief ontstond spontaan aan een bar in Rome tijdens een Cepol seminar ruim drie jaar geleden. Waarom gaan we niet samen een overzicht maken van wat we onder Community Policing verstaan in Europa? Het gevolg was een tweejarig project; ‘Manual of Common Elements and Good Practice in Community Policing in Europe’, gefinancierd door de Europese Commissie. Een stuurgroep bestaande uit vertegenwoordigers van Ierland, Nederland, Luxemburg en Engeland hebben hier samen de schouders onder gezet. Community policing is als term in alle vijfentwintig lidstaten min of meer bekend, maar wordt op verschillende manieren geïnterpreteerd. Medewerkers van de Politieacademie en het N.P.I. speelden een belangrijke rol, vooral met betrekking tot de analyse van de grote hoeveelheid materiaal en de opstelling van het eindrapport. Inmiddels is het manual gereed en hebben de deelnemers uit de lidstaten besloten het netwerk in stand te houden. Er zijn in Europa veel verschillende politie-systemen aan te treffen. Deze verschillende systemen leiden tot verschillende vormen van Community policing. Dit wetende richtten wij ons zich vooral op de gemeenschappelijke elementen, bijvoorbeeld in de gehanteerde definities, bestaande wetgevingen, beleid, organisatorische elementen en opleidingsstructuren. Daarnaast hebben 22 landen in totaal 63 praktijkvoorbeelden ingezonden, die aan een nadere analyse zijn onderworpen. De literatuur geeft al sinds jaar en dag veel verschillende en uiteenlopende definities van Community policing, maar over het waarom zijn we het over het algemeen wel eens; Community policing is een reactie op de onvrede over de positie van de politie in de maatschappij en onvrede over haar resultaten. De politie staat te ver van de maatschappij en levert onvoldoende bijdrage in het verminderen van de criminaliteit.

De rode draad in Europa vonden we in de volgende vier elementen;
1. samenwerking met partners, (niet) over-heidsinstellingen,
2. een pro actieve of preventieve houding,
3. een lokale oriëntatie, (2 en 3 gaan vaak samen en leiden over het algemeen tot een probleemgerichte aanpak)
4. verhoging van de contacten tussen politie en burgers.

Zeventien lidstaten hebben een vorm van Community policing (politiële samenwerking met de gemeenschap) wettelijk verankerd, een discussie die in Nederland nu ook de kop opsteekt. In de praktijk blijkt het bestaan van wetgeving geen opmerkelijke praktische verschillen te geven met landen zonder wetgeving. De indruk bestaat dat dit wel het geval is bij landen met een gemeenschappelijk nationaal beleid op het gebied van Community Policing. Deze landen beschikken meestal ook over een centraal coördinatiepunt, schatten (volgens de respondenten) de samenwerking tussen overheidsinstellingen positiever in en de inwoners geven in die landen een hogere prioriteit aan Community Policing. De rijke bron aan aangeleverde praktijkvoorbeelden is geschikt om de toekomstige uitwisseling en samenwerking in Europa te stimuleren. Al bestaan er geen magische succesverhalen die ‘een op een’ kunnen worden gekopieerd. De hoeveelheid performance indicatoren rond C.P. is beperkt en er is ook internationaal veel behoefte aan aanvullend onderzoek op dit gebied. Nederlandse onderscheidt zich van de andere landen door haar positionering in het brede veld van veiligheidspartners. Waar in andere landen de politie dikwijls nog de bepalende schakel lijkt in een breed scala aan preventieprojecten, zijn veel taken in Nederland daadwerkelijk naar andere partners verschoven. (gemeenschappelijke veiligheidszorg) Door onze grote fijnmazigheid, de mate waarin partners, ook burgers, worden geraadpleegd en geactiveerd, nemen we een eigen positie in. In die landen waar radicalisering, terrorisme of rellen de laatste jaren de kop opstaken, wordt Community policing, in deze publikatie gebruiken we het begrip ‘Gebiedsgebonden politie’, gezien als een onmisbaar element in de veiligheidsstrategie. Zowel de aanval op de metro in Londen op 7 juli 2005 als de rellen in Frankrijk begin november van dat jaar leidden tot extra impulsen. Tijdens de naderende verkiezingen in Frankrijk komt het thema “police de proximité” weer terug op de agenda. In het United Kingdom beleeft Community policing een wedergeboorte onder de titel ‘reassurance policing’ en in Nederland is voorjaar 2006 een referentiekader gebiedsgebonden politie afgeprocedeerd in de Raad van Hoofdcommissarissen. Deze publicatie is geen wetenschappelijke studie, maar heeft als doel u op hoofdlijnen te informeren over ‘state of the art in Europa.’ Het betreft een letterlijke vertaling van het eerder verschenen Manual.Peter van Os, manager programma Gemeenschappelijke Veiligheidskunde.