Kunstenaar Karel van Veen (Rotterdam 1898-1988) zocht geen roem of erkenning.
Hij ging zijn eigen weg, schilderde op zijn eigen manier en onttrok zich aan de modieuze kunststromingen van zijn tijd. Critici erkenden zijn virtuositeit, maar konden hem niet goed plaatsen.
Gevraagd naar zijn positie binnen de kunst, antwoordde hij:
‘Ik schilder de dingen zoals ze zijn’.
In 1950 exposeerde Van Veen samen met o.a. Carel Willink, Pijke Koch en Dick Ket.
Het exposeren onder de noemer ‘nieuwe zakelijkheid’ of ‘realisme’ schonk hem echter geen voldoening. Hij exposeerde daarna niet meer en zo werd hij ‘de onbekende meester’. Circus- en kermisartiesten bevolkten zijn figuurstukken en daarnaast maakte hij natuurgetrouwe stillevens.
Maar als portretschilder kwam hij het best tot zijn recht .
Karel van Veen wist zijn modellen verbluffend naturel te schilderen en oogstte daarmee veel lof.
Hoogleraren, burgemeesters, havenbaronnen, bankdirecteuren en welgestelde burgers: met honderden portretten heeft Karel van Veen een boeiend tijdsbeeld geschilderd van het gegoede Rotterdam.
Jeugd
Karel Johannes van Veen werd op 23 augustus 1898 te Rotterdam geboren.
Al vroeg in zijn jeugd openbaarde zich bij hem een grote artistieke begaafdheid.
Karels vader Arie van Veen, zelf een niet onverdienstelijk tekenaar, was blij met de
kunstzinnige aanleg van zijn zoon. Als directeur van de bekende
verzekeringsmaatschappij de RVS was hij genoodzaakt geweest, zijn eigen creatieve ambities te beperken. Het talent van zijn zoon heeft hij daarom enthousiast ondersteund en gestimuleerd.

Het grootste deel van zijn jeugd woonde Karel van Veen in de binnenstad van Rotterdam in een monumentaal pand aan de Schiekade, vlak bij het Hofplein. In die tijd streken de jaarlijkse Rotterdamse kermissen en circussen in de buurt van dit plein neer.
Die vrolijke gebeurtenissen zo dicht bij zijn ouderlijk huis, waren de eerste aanzet tot Karels levenslange fascinatie en romantische liefde voor kermis en circus.
Opleiding
Toen hij veertien was, kreeg Karel al privéles in tekenen en schilderen.
Toen hij daar oud genoeg voor was, begon hij aan de opleiding ‘Handtekenen’ bij de bekende leermeester A. H. R. van Maasdijk aan de Rotterdamse Academie van Beeldende Kunsten en Technische Wetenschappen.

In de lente van 1921 vertrok Karel van Veen voor een paar weken naar Parijs, om daar
lessen modeltekenen te volgen aan een van de vrije academies. In de zomer daarop volgend logeerde hij enige maanden bij zijn vriend van de academie Willem Hussem in
Frankrijk, voor een studievakantie.
Huwelijk
Tijdens zijn tijd in Rotterdam had Karel van Veen de beeldschone Helena Praat ontmoet en na zijn studiereis naar Frankrijk trouwden ze, beiden 23 jaar oud. In 1922 werd hun oudste zoon geboren.
Het jonge gezin ging wonen in het schilderachtige Veere en betrok er een huis aan de Kaai.
Van Veen en zijn vrouw besloten studiereizen te ondernemen zolang hun zoontje nog klein was. Zo verbleven ze eerst een paar maanden in Algiers en later een tijd in het Italiaanse Perugia.
In het voorjaar van 1928 werd hun tweede zoon geboren. Vanaf toen bleven de kunstenaar en zijn vrouw tot 1942 permanent in Veere.
Tentoonstellingen
In het begin van de twintiger jaren had Karel van Veen drie solo tentoonstellingen in Rotterdam. De laatste was in 1924 bij Kunstzaal Unger en van Mens, met nieuw werk dat hij in Algerije had gemaakt.
Na deze tentoonstelling nam Van Veen een tijd wat afstand van exposeren met zijn schilderijen en richtte hij zich een poosje op het maken van houtsneden. De houtsneden, met veelal het Zeeuwse leven als onderwerp, werden direct goed ontvangen door pers en publiek.

Verder exposeerde Van Veen nog maar weinig.
Bijvoorbeeld, één keer per jaar deed hij met een paar werken mee aan de groepstentoonstelling van de kunstenaarsvereniging ‘De Brug’.
En een enkele keer was hij vertegenwoordigd op de kersttentoonstellingen in het Boymans.
In 1932 deed Karel van Veen voor de eerste keer mee aan
‘De Tweejaarlijksche Tentoonstelling van Venetië’.

Na de oorlog trad Karel van Veen niet meer met zijn vrije werk naar buiten. Hij vond dat tentoonstellen hem niets opleverde en hij vond het maar een hoop werk. Bovendien kon hij op deze manier ook maar moeilijk afstand doen van zijn werk. Hij gaf zijn werk liever weg aan iemand die hij graag mocht.

Moderne Nederlandse Realisten
Nog eenmaal liet Karel van Veen zich overtuigen om deel te nemen aan een tentoonstelling.
Phons Vorenkamp, directeur van het museum van Groningen vroeg hem in 1950 deel te nemen aan een tentoonstelling samen met Raoul Hynckes, Dick Ket, Pyke Koch, Wim Schumacher en Carel Willink, dat jaar eerst te zien in het Friesch Museum en daarna bij Pictura in Groningen.

In tegenstelling tot de andere kunstenaars van deze tentoonstelling had Karel van Veen echter niet de opzet om zijn werk een magische twist mee te geven of te spelen met de werkelijkheid. Dit werd hem nou juist door de critici verweten. Er werd geschreven dat Van Veen vanwege ‘het missen van iets’ in zijn schilderijen niet in dit gezelschap van Moderne Nederlandse Realisten thuis hoorde.

Tweede Wereldoorlog Gijzelaarskamp Beekvliet
In de Tweede Wereldoorlog werd Karel van Veen, samen met honderden andere Nederlandse mannen, gevangen gehouden in het gijzelaarskamp Beekvliet te Sint Michielsgestel in Noord-Brabant. In dit kamp hadden de mannen een redelijke bewegingsvrijheid. Van Veen had er een eigen atelier en hij schilderde daar de portretten van tientallen van zijn medegijzelaars.
Terugkeer naar Rotterdam
In mei 1942 moesten ook Van Veens vrouw en haar zoons het bezette Veere onder dwang van de Duitsers verlaten. Ze betrokken aan het einde van de oorlog een flat aan de Nieuwe Binnenweg in Rotterdam. Na zijn vrijlating uit het kamp in september 1944 voegde de schilder zich daar bij zijn vrouw en kinderen. Ze zouden niet meer terugkeren naar Veere.
In 1963 verhuisden Karel van Veen en zijn vrouw naar een ruimere woning aan de Oudorpweg in de wijk Kralingen. Ze zouden de rest van hun leven in dit huis blijven wonen. Lena van Veen overleed er in 1973 en Karel van Veen vijftien jaar later in 1988, op 89-jarige leeftijd.
Portretopdrachten
In het gijzelaarskamp had Karel van Veen tal van mannen uit de top van de samenleving ontmoet. Dit had na de oorlog grote gevolgen voor zijn loopbaan als portrettist. Voor de oorlog kreeg hij al geregeld portretopdrachten. Binnen Rotterdamse kringen stond hij toen al bekend als een uitstekend portretschilder. Maar na de oorlog kwamen de aanvragen vanuit het hele land.1963. Willem Drees, minister-president 1948-1958 door Karel van Veen

Negen door Karel van Veen geschilderde portretten van de naoorlogse ministers-presidenten, van Willem Schermerhorn tot en met Barend Biesheuvel, hangen tegenwoordig in de het gebouw van Algemene Zaken nabij ‘Het Torentje’, op het Binnenhof.

Koninklijk Huis
In 1949 was er voor het eerst contact tussen Karel van Veen en
het Koninklijk Huis.
De gemeente Rotterdam had hem de opdracht gegeven een portret te schilderen van de nieuwe koningin. Omdat er toen maar beperkte poseermogelijkheden waren met koningin Juliana heeft Van Veen deze opdracht teruggeven. Hij gaf als reden, dat het voor hem niet mogelijk was een goed portret van de koningin te schilderen aan de hand van foto’s en zonder meerdere poseersessies. Een moedig besluit. Dit was tekenend voor Van Veen, die altijd streefde naar perfectie, ongeacht de situatie of de opdracht.

Een paar jaar later, in 1952, was er opnieuw contact met Soestdijk.
De heer K.P. van der Mandele, voorzitter van de Kamer van Koophandel van Rotterdam, had Karel van Veen gevraagd een portret van de koningin en een van prins Bernhard te schilderen. Beide portretten kwamen deze keer wel tot stand. Karel van Veen kreeg nu voldoende poseersessies met de koningin en prins om tot excellente resultaten te komen.

In 1964 kwam er weer een opdracht voor een staatsieportret van de vorstin, deze keer van De Hoge Raad in Den Haag.
Verder volgde er in 1973 nog een opdracht van De Kanselarij der Nederlandse Orden in Den Haag.

Willem-Alexander
In 1973 schilderde Karel van Veen prins Willem-Alexander. Het portret van de prins ter gelegenheid van zijn zesde verjaardag, was een initiatief van de Rotterdamse uitgever Ad. Donker.
“Tot nu toe was dit niet toegestaan, maar toen ik voorstelde het portret door Karel van Veen te laten schilderen, waren er geen moeilijkheden meer”, vertelde de uitgever destijds trots aan de pers.

Prominenten uit Rotterdam
Maar voor het merendeel van de portrettenopdrachten bleef Van Veen toch liever dicht bij huis. En de Rotterdammers wisten hem goed te vinden.

Cornelis Verolme, Adriaan Volker, Willem van der Vorm, Philippus van Ommeren, Dirk Christiaan Endert jr., de burgemeesters Pieter Oud en Gerard van Walsum, het zijn maar een paar namen van de vele tientallen vooraanstaande Rotterdammers, die Karel van Veen schilderde.

Vrij werk Stilleven door Karel van Veen
Hoewel Van Veen altijd met veel plezier werkte aan zijn portretopdrachten, was zijn vrije werk hem toch het meest dierbaar.
Naast de vele stillevens leidde zijn vrije werk hem vaak naar fantasierijke circus- en kermistaferelen.

Dit thema bleef hem alsmaar fascineren en hij varieerde er eindeloos mee. Herkenbare figuren uit zijn eigen oeuvre, zijn zelfgemaakte poppen en alledaagse voorwerpen uit zijn directe omgeving verrijkten zijn schilderijen. En toen hij na de oorlog Veere verliet, bleef het stadje met de karakteristieke huizen aan de Kaai en de toren van het stadhuis nog vaak het decor voor zijn figuurstukken.