„Geef de Nederlander een paar schaatsen onder de voeten en hij is geen 'Nederlander' meer, maar een schaatsenrijden, schreven geschiedschrijvers ruim een eeuw geleden. Over de juistheid van deze stelling kan men twisten, zeker als het jaar in jaar uit kwakkelen is geblazen. Toch hebben de Elfstedentochten van 1985 en 1986 wel duidelijk gemaakt dat geen sport onder de Nederlanders zo algemeen verbreid is als het schaatsen.

Om op plezierige wijze aan toertochten te kunnen meedoen, is enige oefening beslist geen overbodige luxe. Om op niveau dergelijke tochten te schaatsen, moet er regelmatig en vaak ook specifiek getraind worden. Het is Marten Horstman goed gelukt op een beperkt aantal pagina's vrijwel alle aspecten van het schaatsen voor iedereen begrijpelijk aan de orde te stellen. Dat mag een prestatie heten. Volledig zijn en toch begrijpelijk blijven is zeker in een technische sport als schaatsen geen kleinigheid. Dat de schrijver uit een grote praktijkkennis put is zonneklaar. Het hoofdstuk 'Ons lichaam' is daarvan het meest duidelijke bewijs. Op heldere wijze worden de fysiologische principes uiteengezet en met behulp van trainingsschema's verduidelijkt. Bij een goede bestudering kan men al snel z'n eigen trainingsschema's opzetten. Als voorbereiding op het schaatsseizoen is droogtraining een onmisbaar onderdeel geworden. Dat blijkt uit de beschrijving van de trainingsmiddelen. Aan de orde komen : het lopen, het fietsen, het skeeleren, de schaatspassen en sprongen en het gebruik van de schaatsplank. Wie nu mocht denken dat dit boek uitsluitend voor toekomstige wedstrijdrijders is geschreven, heeft het mis. Iedereen die de schaatssport op natuurijs of kunstijs wil beoefenen kan met dit boek uitstekend uit de voeten. Het schaatsen zelf komt in een uitvoerig hoofdstuk uitgebreid aan de orde. Een volledige weergave van de techniek is het niet, maar voor de groep die de auteur op het oog heeft ('allen die de schaatssport willen gaan beoefenen') geeft het een goed totaalbeeld. Zo groot als de verscheidenheid aan kleding, bijna net zo groot is ook de verscheidenheid aan schaatsen. Bij het aanschaffen van schaatsen spelen twee vragen een grote rol. De eerste vraag is waar we op moeten letten als we nieuwe schaatsen aanschaffen. En de tweede vraag betreft de persoon of firma waar we de nieuwe schaatsen gaan kopen. Op beide vragen gaat de auteur uitgebreid in. Voor iemand die regelmatig schaatst wordt het laten slijpen een forse kostenpost. Zelf slijpen kan veel kosten besparen. De auteur geeft een prima handleiding. In een apart hoofdstuk wordt aandacht besteed aan het thema 'hoe leer je kinderen op een leuke en speelse manier goed schaatsen.

Het hoofdstuk 'Rekken' zal de lezer er ongetwijfeld van overtuigen dat veel rekken modieus doch zinloos gedoe is, als het niet op de juiste wijze gebeurt. Samenvattend kunnen we stellen dat dit boek zeer de moeite waard is. Illustraties en foto's ondersteunen de tekst op trefzekere wijze. Wie beslagen op natuur of kunstijs wil komen, kan nauwelijks om deze handleiding heen.