TIEL In het nieuwe lustrumboek van de Vereniging Oudheidkamer Tiel e.o. wordt een sfeerbeschrijving gegeven van het leven in Tiel gedurende de oorlogsjaren.



Advertentie




Frits Kat



Nederland bleef weliswaar neutraal maar de om ons heen woedende strijd kreeg steeds meer invloed op het leven in de stad: schaarste en gebrek aan grondstoffen en later brandstoffen. Per jaar worden de oorlogshandelingen weergegeven, gevolgd door de gebeurtenissen in Tiel. Bij het begin van de oorlog was Tiel een verzuilde samenleving. De Nederlands-hervormden waren het grootste kerkgenootschap, waartoe bijna tweederde van de bevolking gerekend werd. De politieke macht was in handen van de liberalen. Maatregelen ter verdediging waren in 1914 de bewaking van het Inundatiekanaal en het ontstaan van de Vrijwillige Landstorm. Een extra probleem vormde de komst van eerst Belgische vluchtelingen en later ook Franse vluchtelingen. Al in het eerste oorlogsjaar werd een Steuncomité opgericht om hulp en steun te geven aan mensen die zonder werk kwamen en niet meer in hun levensonderhoud konden voorzien. De behoefte bleek echter niet groot want al in 1915 werd het Steuncomité opgeheven en namen bestaande vakverenigingen de taak over. Om prijsopdrijving en hamsteren te voorkomen werden eerst in 1915 broodkaarten ingesteld en volgde een jaar later de Distributiewet. Vanaf het begin hadden de Tielse bedrijven last van de oorlog. Er was een tekort aan grondstoffen en later brandstoffen. Bovendien kampte een aantal bedrijven met een gebrek aan vakbekwame arbeiders vanwege hun inlijving bij de militie of hun toetreding tot de Vrijwillige Landstorm. Aan het eind van de oorlogstijd zorgde de Spaanse Griep voor vergroting van de ellende. Enige Tientallen Tielenaren bezweken aan de ziekte. De revolutiepoging van SDAP-voorman Troelstra bleef bij woorden maar leidde wel overal tot Oranjemanifestaties. Het boek geeft, ondersteund door foto's, een prachtige sfeertekening van een stad in bange dagen.