TWEEDE WERELDOORLOG

De fotografie en de impact van het beeld op het grote publiek is een gegeven dat voor het eerst aan bod komt bij de aanvang van de 20ste eeuw. Wie zich voor die tijd wenste te informeren moest het stellen met het geschreven woord in kranten en tijdschriften waarin foto's nog maar zelden werden gepubliceerd. Het was wachten op de fotogravure, die de grijswaarden van de zwart-wit foto kon overzetten in druk, vooraleer foto's relatief goedkoop konden worden afgedrukt in dagbladen en magazines en zo nieuwswaarde kregen. Het procédé werd ontdekt in de tweede helft van de 19e eeuw en kon commercieel worden aangewend omstreeks de eeuwwisseling. Fotografisch beeldmateriaal zou voor het eerst op grote schaal worden aangewend in de verslaggeving van de gebeurtenissen tijdens de Eerste Wereldoorlog door zowat alle strijdende partijen. Een van de interessantste elementen die in dit fotoboek worden aangehaald, is de wijze waarop objectieve beelden na verloop van tijd plaatsmaken voor subjectief gekozen beelden voor propagandadoeleinden om daarna -- nog steeds binnen het tijdsbestek van '14-18' -- te komen tot beeldmanipulatie en beeldvervalsing (zoals o.a. de foto's daterend uit de oktoberrevolte in 1917 -- waarop personen werden gewist of door anderen werden vervangen). Was de fotografie voordien een medium dat de werkelijkheid reproduceerde, dan bleek men door allerlei chemische en mechanische ingrepen al vlug in staat te zijn tot vervalsingen, waardoor er niet langer sprake kon zijn van een waarheidsgetrouwe weergave van de werkelijkheid. Met de film zou het later dezelfde weg opgaan.

Deadlines toont aan de hand van een indrukwekkend aanbod aan beeldmateriaal en functionele tekstfragmenten, hoe foto- en filmbeelden in gewapende conflicten -- van de Eerste Wereldoorlog, de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939), de oorlog in Vietnam, tot het recente militaire conflict in Afghanistan -- gekozen werden om een zo sterk mogelijke invloed uit te oefenen op het intellectueel en moreel oordeelsvermogen van de kijker. De unieke beelden in dit fotoboek zijn van een artistieke hoge kwaliteit en staan in schril contrast met hun thematische inhoud: oorlog, revolte, burgeroorlog -- dood en vernieling. Deadlines is een belangrijk werk dat de lezer aanzet tot een kritische kijk op film- en beeldmateriaal. [Staf Schoeters]