DICKENS, CHARLES (1812 - 1870)
Nicolaas Nickleby




Nicolas Nickleby Deel 1 en Deel 2
Spectrum, Utrecht / Antwerpen. z.j. [1952]. Eerste druk. Prisma Pocket met geeloranje bladsneden. Oorspronkelijke titel Nicholas Nickleby, 1837. Nederlands van Jan Nieuwenhuis. Geïllustreerd met de oorspronkelijke prenten van Phiz (Hablôt K. Browne). Prisma Boeken. Serie De werken van Charles Dickens.






Nicolaas Nickleby Deel 1
Spectrum, Utrecht / Antwerpen. z.j. [1952]. Eerste druk. Prisma Pocket met geeloranje bladsneden. 320 pp. 10¾ x 18 x 1½ cm. 174 gr.





Onmiddellijk na het slot van Pickwick, terwijl Oliver Twist nog niet halfweg was, tekende Dickens het contract voor Nicholas Nickleby in november 1837. Vlak na Kerstmis trok hij naar Yorkshire om ter plaatse materiaal op te doen voor zijn beschrijving van de kostschool Squeers. Later vermeldde hij niet zonder sarcasme dat verscheidene kostschoolhouders zichzelf de eer hadden aangedaan zich door de beschrijving van Squeers in hun eer aangetast te voelen. Er werden zelfs aanslagen op de schrijver beraamd. Wel een merkwaardige bevestiging van de juistheid van het beeld dat Dickens ophing. Niettemin verzekerde Dickens bij dezelfde gelegenheid dat de beschrijving van Dotheboys Hall slechts een zwakke schaduw was van de ellendige werkelijkheid.





In februari 1838 zette hij zich definitief tot schrijven (ondertussen was Oliver Twist nog lang niet volschreven; het duurde tot september 1838 voor Dickens zijn onverdeelde aandacht aan Nickleby kon geven).





Begin april verscheen de eerste aflevering, twee jaar na het begin van Pickwick. In die twee jaar had Dickens zichzelf en Engeland zijn populairste schrijver ontdekt: van Nickleby werden met één slag evenveel tienduizendtallen verkocht als indertijd van Pickwick hondertallen; 50.000 afleveringen waren er verkocht toen de bijgelovige Dickens op de avond van de eerste publicatiedag naar Londen terugkeerde.





De verrukkelijke Dickenswereld van onvergetelijke figuren neemt in Nickleby vaste vorm aan. Pickwick was een schets, een voorproefje van wat Dickens ondernemen ging. Pas in Nickleby groeit de losse groepering van humoristische, aandoenlijke en schurkachtige figuren samen tot het ongeëvenaarde rijk van Dickens verbeelding.





Natuurlijk gaan Nicolaas Nickleby en zijn zus Cathrien voorop: vurige, edelmoedige, jonge mensen, gesneden uit het beste helden- en heldinnenhout van de schrijver; arm, ongelukkig en vervolgd maar voorbestemd tot grote dingen. Hoe is het mogelijk dat die goedmoedige wauwelaarster, mevrouw Nickleby, hun moeder is. Zou zij in staat zijn met haar zure herinneringen en roze vooruitzichten het beste kind zijn ondergang in te jagen. Maar Nicolaas en Cathrien komen de beproeving triomfantelijk te boven, zelfs met behoud van de verplichte kinderliefde. Dan daarnaast hun oom Ralph, inbegrip van al wat laag en baatzuchtig is, strikkenzettend voor onschuld en deugd. Zie de laagheid waarmee hij Cathrien tot slachtoffer kiest van zijn bekenden, de bloem der Londense losbollen!





Maar daarnaast, wat een variatie in milieu en typering. De kostschool van Squeers, een marktplaats voor onnozele kinderen. En de toneeltroep van Vincent Crummles, wereld van nijd en ijdelheid, en van sloridge collegialiteit; of ziet u liever de deugden van de kleine burger, die bloeien bij de Kenwigsen, wier oom bij de waterleidingsmaatschappij werkt, en vandaar zijn glans over de hele familie werpt? Dit zijn een paar van de meest opvallende hoekjes van het fantastisch universum van Dickens, en dan gaan we de koetsiers en kruiers en al die andere figuren die in twee tellen onze symphatie en aandacht gewonnen hebben, voor dit keer maar stilzwijgend voorbij.








Nicolaas Nickleby Deel 2
Spectrum, Utrecht / Antwerpen. z.j. [1952]. Eerste druk. Prisma Pocket met geeloranje bladsneden. 328 pp. 10¾ x 18 x 1½ cm. 178 gr.





Bij een auteur die zo jong beroemd werd, vergeet men wellicht de leeftijd. Toch is het goed te bedenken dat Dickens tijdens het schrijven van Nickleby pas 26 jaar was. In zijn leven tijdens deze periode vindt men zijn jeugd weerspiegeld; het lijkt een lange zomerse pic-nic. Omringd door een steeds wisselende schaar vrienden leeft het jonge gezin in landhuisjes buiten, worden er eindeloos spelletjes bedacht, rijtoertjes gemaakt en eetfestijnen georganiseerd. Het is een gedrang van schrijvers, toneelspelers, schilders om Dickens heen, een onafgebroken reeks van dolle invalen en enthousiaste uitbarstingen. Een onuitputtelijke levenslust bezielt hem deze jaren, en stelt hem in staat om het onmogelijke te verrichten en bijvoorbeeld tussen twee diners een hele aflevering van Nickleby af te schrijven, zonder dat men in het werk een spoor van haast bemerkt. Terwijl Dickens in mevrouw Nickleby zijn moeder onsterfelijk (en een beetje belachelijk) maakte, lieten de familiezorgen hem niet los. Vader Dickens maakte ijverig schulden op naam van zijn beroemde zoon en in het voorjaar van 1839 zag deze zich genoodzaakt om zijn zorgeloze ouders zo ver mogelijk van Londen onder te brengen, in een buitenhuisje dat weliswaar heel snoezig gemeubileerd was, maar daarom niet minder dienst deed als kooi voor zijn volmaakt onverantwoordelijke ouders.





Wie menen mocht dat Dickens aan een half boek genoeg had om al zijn figuren op te voeren en alle knopen van de intrigue te leggen, onderschat de uitbundigheid van zijn fantasie. De hartveroverende Cheerybles, de trieste Magda Blay zijn figuren waar de lezer nu eerst mee bekend raakt; zij geven het verhaal wendingen die niemand had kunnen voorzien.





Het is de triomf van dit boek dat zelfs wie de intrigue mocht vergeten, de mensen en de atmosfeer waar in zij leven nimmer vergeet. De ratelende mevrouw Nickleby in haar buitenhuisje, het kantoor van Ralph Nickleby waar zulke verschrikkelijke dingen gaan gebeuren, de duistere straten van Londen, dat zijn indrukken die blijven en die maat geven van Dickens' kunstenaarschap. Als een tovenaar wekt hij de fantasie van de lezer, en wat niemand ooit opmerkenswaard heeft gevonden, wordt in zijn handen een kostbare herinnering en een onvergetlijke belevenis.








Papier vergeeld. Zeer fraaie set ongelezen exemplaren. In zeer goede staat.





BOOKNUMBER: 11833 (11834)