Samenvatting

Hij balanceerde op de rand van de hongerdood. Zijn rantsoen bestond lange tijd uit drie kommetjes soep gekookt van gras. 'Ik had niet de wens mijn gedachten aan anderen mee te delen. Ik wilde alleen iets te eten zoeken.' In het Chinese werkkamp probeert de hoofdpersoon zich tussen gewone criminelen en intellectuelen staande te houden. De misdadigers in het kamp weten zich het best te redden. Zij doen wat hen opgedragen wordt zonder e angst om hun gezicht of eergevoel te verliezen. De intellectuelen proberen hun idealen hoog te houden, met als gevolg dat ze elkaar en zichzelf bestrijden.
Recensie(s)




De boom van wijsheid is het vierde boek van X.L. Zhang (Zhang Xianliang) dat in Nederlandse vertaling verschijnt. Ook in dit werk - half essay, half roman - blikt Zhang, die van 1958 tot 1979 in verschillende heropvoedingskampen verbleef, terug op zijn kampervaringen. Ditmaal beschrijft hij, aan de hand van summiere dagboekaantekeningen, het leven in een heropvoedingskamp in het barre noordwesten gedurende de tweede helft van het jaar 1960, toen na het debacle van de Grote Sprong Voorwaarts heel China te lijden had onder een hongersnood. De hongersnood nam uiteindelijk zelfs zo'n omvang aan dat gevluchte gevangenen eigener beweging naar het kamp terugkeerden om iets te eten te hebben. Zhang beschrijft de fysieke aftakeling van de gevangenen, die door de honger alle menselijke waardigheid verliezen en in grote getale sterven. Ondanks de gruwelijke omstandigheden blijven de intellectuelen in het kamp hun best doen modelgevangenen te zijn, die hun geslaagde marxistische heropvoeding bewijzen door hun kampgenoten aan te geven en te verklikken. De uitstekende vertaling uit het Chinees is ook dit maal van de hand van Rint Sybesma. Verzorgde uitgave, kleine druk.
(Biblion recensie, Prof. dr. W.L. Idema.)