Mens in beeld door ds. M. Golverdingen, antropologische schets ten dienste van de bezinning op onderwijs, opvoeding en pedagogische theorievorming in reformatorische kring.
Van de hand van de predikant van de Ger. Gem. te Groningen verscheen een studie over het verband tussen het mensbeeld en de theorievorming rondom opvoeding en onderwijs. Hij schreef dit boek ten behoeve van de bezinning hierop in reformatorische kring. Op de reformatorische grondslagen van het onderwijs is in deze kring al heel wat gestudeerd. Dit boek is een welkome aanvulling.
Hoewel het duidelijk stelling neemt tegen allerlei onbijbelse opvoedingstheorieën is het toch gematigd van toon. Ook steekt de schrijver zijn waardering voor iemand als Waterink niet onder stoelen of banken en hoewel hij tegen de Evangelischen het bekende bezwaar van remonstrantisme aanvoert, weet hij toch ook veel goeds over hun visie op de mens te zeggen.
Na een Woord vooraf volgen 5 hoofdstukken. In hoofdstuk I beschrijft de auteur het tijdsbeeld, waarbij hij ingaat op het verschijnsel van de secularisatie. In hoofdstuk 2 bespreekt hij enkele belangrijke mensbeelden (zoals de evolutionistische visie, de (neo) marxistische visie, de kritische pedagogiek van Habermas e.a.). In hoofdstuk 3 ontvouwt hij de kernpunten van een reformatorische visie op de mens. In het volgende hoofdstuk vindt een confrontatie hiervan met hedendaagse mensvisies plaats. In hoofdstuk 5 trekt hij de lijnen door naar de praktijk van onderwijs en opvoeding. Hierin wordt bv. het schoolconcept van het reformatorisch onderwijs (1995) besproken. Met een lijst van kernbegrippen en een literatuuroverzicht wordt het boek besloten.
Het geheel is rijkelijk van bronvermeldingen in voetnoten voorzien.
De auteur wil zich laten leiden door de bijbelse doelstelling van vorming: de vreze des Heeren. Of dat dan betekent dat de leerstofkeuze centraal moet staan (84) wordt door hem zelf al enigszins gecorrigeerd door te zeggen dat gestuurde zelfwerkzaamheid niet verwerpelijk is (88). Het gaat immers bij de vreze des Heeren om een activiteit van de leerling. In die zin mag de leerling dunkt me uitgangspunt zijn. Over de uitdrukking: bediening van het verbond (59), de visie van K. Barth (70) en andere thema's zou ik nog wel eens willen doorpraten.
Waar ik van geschokken ben is de zinssnede op blz. 14: ''Deze ontwikkeling (nl. van de hedendaagse cultuur) gaat ook het reformatorische volksdeel niet geheel voorbij. Was dat maar waar!"
Ik denk dat het eerlijker is om te zeggen dat deze ontwikkeling ons ref. volksdeel helemaal niet voorbij gaat. Het gebeurt alleen op een versluierde manier. Dat is het gevaarlijke ervan.
Overigens heb ik waardering voor deze studie en ik beveel het boek dan ook van harte aan bij de lezers van De Waarheidsvriend. (W. Verboom in De Waarheidsvriend van 9 mei 1996)