In de rijke literatuur over de oorzaken van de eerste wereldoorlog wordt veelal ook ruime melding gemaakt van het Franse revanchisme. dat voortkwam uit de nederlaag in de jaren 1870/71; de „debacle", die had geleid tot de afstand van Elzas-Lotharingen aan Duitsland. Het boek van dr. Wesseling is — min of meer — een peiling van dit revanchisme. ofschoon het wel ruimer van opzet is. Wat de schrijver doet is in hoofdzaak, aan de hand van een aantal letterkundig-wijsgerige geschriften, een overzicht te geven van de opvattingen in het Frankrijk van het begin dezer eeuw omtrent de taak en plaats van soldaat en leger en omtrent de heilzaamheid van een oorlog. Maar in alle beschouwingen, waarvan hij melding maakt. figureert Duitsland als de potentiële vijand.
Speciale aandacht wijdt de schrijver aan de figuren van Psichari en Peguy, van wie vooral de eerste de soldaat zag als een geroepene en de oorlog ais een soort bevrijding. Peguy, leerling van Romain Rolland en omstreeks de eeuwwisseling actief ais Dreyfusard, was voorzichtiger en genuanceerder, maar toch een gelover in het "elan vital", een begrip uit het arsenaal van Bergson, dat de oorlog deed zien minder als een bloedige worsteling dan als een activiteit met wil en geestkracht als doorslaggevende factoren. Zowel Psichari als Peguy zijn in de eerste oorlogsweken op slagveld gebleven. Het boek werpt een interessant licht op de Franse neiging, politieke en nationale problemen te benaderen langs de weg van de letteren, waardoor overdrijvingen, ontsporingen en zelfs gevaarlijke opwekkingen toch nog kunnen worden geacht, onder de „humanistische" noemer te vallen. Ook de theorieën van het offensief van generaals als Joffre en Foch vertonen duidelijk de invloed van het Bergsoniaans „élan vital". Misschien ligt hier het grote verschil met de toenmalige Duitse opvattingen, die wel veel parallellen vertonen met de Franse maar toch veel meer door vervaarlijkheid worden gekenmerkt. De schrijver verklaart zijn studie vooral uit verwondering over de tegenstelling tussen de geest der geschriften, die hij vermeldt, en de werkelijkheid van de eerste wereldoorlog. Maar er zijn ook wel degelijk andere geschriften geweest, die buiten zijn onderzoekingen vielen. En zeker is in elk geval, dat het kabinet-Viviani, dat bij de Duitse invasie van 1914 aan het bewind was, allerminst oorlogszuchtig was. Het is per slot van rekening de door Duitsland begonnen oorlog geweest, die de Franse (literaire) versie van de „frisch-fröhlicher Krieg" in bloed en modder haar roemloos einde deed vinden.