Juist in zijn laatste jaren - hij stierf op 30 april 1970 - hield J. Presser zich nog intens bezig met het ego-document, term die hij trouwens zelf bedacht. 'Clio kijkt door het sleutelgat' luidt de veelzeggende titel van een zijner essays over het autobiografisch genre.

Presser heeft ook diverse romans en gedichtenbundels gepubliceerd, vaak onder pseudoniem. Maar in de laatste jaren werkte hij toch vooral aan de eigen levensherinneringen. Twee hoofdstukken daarvan, die over zijn jeugd van 1899 tot 1919, zijn gereedgekomen.

Presser werd geboren in het hartje van de Amsterdamse Jodenhoek, op het Waterlooplein, in een diamantbewerkersgezin. Als de vader door werkloosheid wordt getroffen, verhuist men enige jaren naar Antwerpen, waar Jácques uit terugkeert met een Vlaamse woordenschat en accent die hij nooit helemaal is kwijtgeraakt. Daarna woont hij in de Transvaalbuurt en belandt na de handelsschool op een effectenkantoor, vervolgens op een bank.

Hij schrijft opstandige gedichten in De Tribune over de Russische revolutie, maar pas op 1 juni 1919 begint voor Jacques het nieuwe leven als de zware deur van de bank achter hem dichtvalt. Nu kan hij door een gelukkig toeval toch nog gaan studeren en zich uitleveren aan de zo begeerde kunst en cultuur.

Louter verwachting is de afgeronde autobiografie van een jeugd, van een grotendeels Amsterdamse joodse jeugd. De tekst werd door de erven Presser na diens dood in eigen beheer voor beperkte kring gedrukt. Nu verschijnt Pressers ego-document, voorzien van een inleiding en naschrift, een fotokatern, een bibliografie en de tekst van Pressers laatste rede -'In de schaduw van vandaag' - voor een groter publiek.