Rug verbleekt, verder prima

Benedetto Croce (Pescasseroli, 25 februari 1866 - Napels, 20 november 1952) was een Italiaanse filosoof, historicus, literatuurcriticus en politicus, die een dominante rol speelde in het culturele en politieke leven van zijn tijd. Hij was tot tweemaal toe minister van onderwijs, onder meer in de Italiaanse bevrijdingsregering, en verdedigde zijn hele leven lang een liberale politieke visie. Als filosoof wordt hij traditioneel in de idealistische traditie geplaatst.
Croce schreef niet minder dan zestig boekdelen over uiteenlopende thema's als geschiedenis, esthetica, literaire kritiek, politiek, logica, en filosofie. Zijn magnum opus was het vierdelige Filosofia come scienza dello spirito (1902-1915). Het eerste deel daarvan gaat over esthetica (1902), het tweede over logica (1909), het derde over economie en ethiek (1908) en het vierde over geschiedenis (1915). Zijn filosofie is van idealistische snit, wat inhoudt dat hij stelde dat er niet zozeer kennis bestond van de wereld op zich, maar dat alles rondom ons kenbaar en geconstrueerd is door de menselijke geest. Zijn idealisme stond vooral onder invloed van zijn leermeester Bertrando Spaventa en G.W.F. Hegel. Verder heeft hij ook invloeden van het positivisme, het pragmatisme en het historicisme van Giambattista Vico ondergaan. Ook bestudeerde hij in zijn jeugd het marxisme.
Volgens Croce zijn er twee vormen van kennis: enerzijds is er de intuïtieve of esthetische kennis en anderzijds de conceptuele of logische kennis. De esthetische kennis is volgens Croce gericht op het concrete en zintuiglijke, terwijl de logische kennis altijd betrekking heeft op het algemene en universele. Op het gebied van menselijk handelen reflecteert zich dit onderscheid in een opsplitsing in vier soorten activiteiten:
De esthetische activiteit: theoretisch en gericht op het concrete.
De logische activiteit: theoretisch en gericht op het algemene.
De economische activiteit: praktisch en gericht op het concrete.
De morele activiteit: praktisch en gericht op het algemene.

Croces leidende gedachte is dat de werkelijkheid historisch is en dus voortdurend verandert. De motor van die verandering is deze activiteit van de mens. De resultaten van het filosofisch onderzoek naar de menselijke activiteiten (de esthetisch-talige, de logisch-begrippelijke, de praktisch-ethische en de praktisch-economische) schreef hij neer in vier boekdelen die hij de algemene titel gaf van "wetenschap van de geest" (Filosofia dello Spirito). Een van de belangrijkste conclusies van dat onderzoek was de vaststelling dat de verschillende basisactiviteiten van de mens tevens de basisbegrippen leveren om de werkelijkheid, die dankzij de menselijke activiteit (die altijd creatief is en dus 'vrij') tot ontstaan komt, te begrijpen. Met die conclusie onderschrijft Croce de stelling van de achttiende-eeuwse Napolitaanse filosoof Giambattista Vico die in zijn Scienza Nuova (Nieuwe Wetenschap) staande hield dat men slechts kan kennen wat men zelf heeft geschapen.
(Bron : Wikipedia)