Voorwoord

Het is een onloochenbaar feit dat de wereldgodsdiensten, vooral na de Tweede Wereldoorlog, in heftige beweging zijn en zich met missionair elan werpen in de uitdrogende stromen van de traditionele West-Europese religiositeit. Deze onstuimige opmars, die zich door de bolwerken van gevestigde godsdiensten niet laat stuiten en ook voor de grenzen van ons land geen halt houdt, kan niet zonder gevolgen blijven: zij maakt een bredere oriëntatie en een grondiger bezinning op dit complex van religieuze fenomenen tot een zaak van toenemende noodzaak.
Wat enkele decennia geleden nog als een privilege van ingewijden gold, komt dank zij radio en televisie meer en meer in de algemene aandacht. Door de moderne communicatiemiddelen die afstanden van ruimte, tijd en cultuur reduceren tot minimale dimensies, zijn veler ogen open gegaan voor de ongekende rijkdom van verre beschavingsgebieden, die niet nalaten een fascinerende werking uit te oefenen op allen voor wie cultuur méér is dan een nationale aangelegenheid. Daarom moet elke poging in dienst van verruiming der kennis op de boeiende terreinen der buiten-Europese culturen van harte worden toegejuichd.
Voor wat de kennis van het Hindoeïsme betreft, belichaamt de studie van Vasishtha zulk een poging, die naar mijn stellige overtuiging aan de verwachtingen van velen zal beantwoorden. De auteur is er in geslaagd binnen een beperkt bestek niet alleen een collectie van interessante gegevens over het polymorfe verschijnsel van het Hindoeïsme de lezer aan te bieden, maar deze ook een persoonlijk accent te verlenen door zijn existentiële betrokkenheid op de problematiek van India. Zijn kennis van het Hindoeïsme is - anders gezegd - geworteld in een primaire doorleving van deze uitermate boeiende cultuurgestalte.
Duidelijk komt naar voren wat voor de West-Europeaan de bekoring van de Hindoe-religiositeit uitmaakt: de idee der eenheid van alle godsdiensten en daarmee samenhangend de gedachte der tolerantie. Alle mogelijke godsvoorstellingen, aldus de schrijver, leven in de mens en in het Hindoeïsme is plaats voor allen en alles. Het is begrijpelijk dat velen in ons aan kerken zo rijke land dit principiële gezichtspunt als een uitdaging ervaren en geprikkeld worden tot dieper inzicht in deze materie.
We worden in deze studie getroffen door de diepe wijsheid die spreekt uit de oude Hindoe-literatuur, bijvoorbeeld in de Oepanishads en Bhagavad-Gita, en door het heilige ontzag voor het zwijgende mysterie van Brahman.
De wetenschappelijke waarde van deze studie wordt nog verhoogd door de moeite die de schrijver zich getroost heeft om bekende termen uit het Hindoeïsme etymologisch te verhelderen. Zo leren we dat het woord 'dharma' teruggaat op de stam 'dhr' die betekent: 'ophouden', 'dragen', 'samen- of bij elkaar behoren' en dan is het niet moeilijk dit begrip te omschrijven als 'de eeuwige kracht die de hele schepping bij elkaar houdt en die de mensheid en al het geschapene samenhoudt en voortstuwt naar een hoger bestaansniveau.'
Wij hopen dat dit boek door velen zal worden gelezen en overdacht.
Prof. dr. R. Bakker