Door armoede en ellende is een verzameling verhalen over gewone, alledaagse burgers, die vanaf de dag dat de nazi's hun land binnenvielen, een geheel andere levenswijze moesten aanvaarden. De meesten woonden in de omgeving van Veenendaal. Onder hen bevond zich de familie Koen, die tijdens de dageraad van de tiende mei 1940 plotseling opgeschrikt werd door het angstaanjagende gegier van twee Duitse gevechtsvliegtuigen, die tot hun ontzetting regelrecht op hen afvlogen. Dezelfde dag vluchtten zij, samen met de familie Spies, via de Rijn naar Ammerstol.
Na de capitulatie kwamen ze weer veilig thuis en begonnen ze te worstelen met de kwellende vraag: wat zal ons te wachten staan onder het nazi-bewind? Maar door alle armoede en ellende bleven zij vertrouwen op de Heere. Dat geloof wekte in velen een innerlijke drang om de vijand op listige wijze te bestrijden. Soms leidde dat tot huiveringwekkende confrontaties. Ook ontkwamen ze niet aan de emotionele gevolgen van de bezetting, vooral niet toen verschillende families moesten worstelen met de zinloze dood van één of meer van hun geliefde gezinsleden.
Uiteindelijk, met de bevrijding op komst, werd in menig hart de hoop vernieuwd dat ze verlost zouden worden van de tirannie. Maar zelfs nadat de geallieerden op 9 mei 1945 als overwinnaars door de Hoofdstraat paradeerden, gebeurde er op de Vendelseweg iets wat die buurt er op grove wijze aan herinnerde dat zij nog helemaal niet vrij waren.