TerugVoor een tijd een plaats van God
H.M. Kuitert - Voor een tijd een plaats van GodEen karakteristiek van de mens
Als je – na al die eeuwen christendom – vraagt waar het ook weer om begonnen was, dan is het antwoord volgens Kuitert: om de mens. En dus niet om God. Mensen waren er immers al voor god er was; god en goden zijn producten van menselijke verbeelding, die ons als erfenis van vorige generaties zijn overgeleverd. Onze wereld zit anders in elkaar dan onze voorouders dachten en aan hun erfenis hebben wij niet zoveel meer. De godsbeelden die zij ons wilden opleggen, zijn niet het belangrijkste van de wereld. Wat is dat dan wel? Kuitert komt niet uit bij God maar bij mensen. Mensen brengen onder woorden en scheppen zich daarmee een wereld ‘van betekenis’. Zij zijn, naar het woord van de dichter, een plaats van god, zij het voor een tijd: een keer gaat hij dood.
Kuiterts visie op de mens bevrijdt ons van een enorme santenkraam van voorstellingen die uiteraard best mogen en hun diensten kunnen bewijzen voor als je in nood zit. Maar de gênante vertoningen die mensen met god uithalen kunnen als het moet opzij – ze zijn niet waar het in de religie om draait. Religie kan in haar mythisch-religieuze uitmonstering verdwijnen en wij mogen gewoon ons eigen concept aanbieden ter vervanging van wat gangbaar is. Daarbij hoeven we er niet om te treuren dat de verbeeldingswereld van de christelijke religie nu failliet gaat. De christelijke traditie gaat daarmee niet ten onder, want degene die onder woorden brengt, de mens, is er ook nog, en hij mag op zijn beurt aan de slag.