Nieuw.
In Eindstation Auschwitz doet Eddy de Wind verslag van de verschrikkingen in het kamp en analyseert en observeert hij het gedrag – zowel goed als kwaad – waar mensen toe in staat zijn. Hij beschrijft Auschwitz zoals nooit eerder is gezien, rechtstreeks vanuit het kamp en met de emotie van dat moment.

Eliazar (Eddy) de Wind (Den Haag, 6 februari 1916 – Amsterdam, 27 september 1987) was een Nederlandse arts, psychiater en psychoanalyticus van Joodse afkomst. De Wind was een overlevende van de Holocaust uit het kamp Auschwitz. Eddy de Wind was de eerste – en misschien enige – arts, die onmiddellijk na zijn artsexamen vrijwillig naar Westerbork ging om de gedeporteerden daar bij te staan. Hij meldde zich aan nadat zijn moeder was opgepakt en naar Westerbork was afgevoerd. De Joodsche Raad beloofde hem dat als hij zich vrijwillig als arts voor Westerbork zou aanmelden, zijn moeder vrijgelaten zou worden. Toen De Wind in Westerbork aankwam, bleek zijn moeder echter al afgevoerd te zijn naar Auschwitz. De Wind verbleef langere tijd in Westerbork, waar hij zijn eerste vrouw ontmoette en zelfs trouwde. Uiteindelijk werd hij zelf ook gedeporteerd naar Auschwitz. Hij overleefde het kamp. Bij het vertrek van de Duitsers verstopte hij zich onder een barak. Hij maakte zodoende als een van de weinigen de bevrijding door de Russen mee. Na de bevrijding van het kamp door het Sovjetleger bleef hij op hun verzoek nog enige tijd om te helpen bij de verzorging van zieken. Na terugkomst in Nederland specialiseerde hij zich als psychiater en psychoanalyticus. Hij wijdde veel tijd aan de behandeling van oorlogstrauma's en gaf daaraan bekendheid in binnen- en buitenland. De Wind publiceerde in 1946 als eerste over het concentratiekampsyndroom (KZ-syndroom) in een artikel getiteld 'Confrontatie met de dood'. In 1946 publiceerde hij Eindstation Auschwitz, een gedetailleerd verslag van zijn gevangenschap, geschreven in het kamp zelf na de bevrijding door de Russen. Voor zover bekend is het het enige boek dat in Auschwitz zelf geschreven is. Behalve aan het KZ-syndroom was De Wind ook een van de eersten die aandacht besteedde aan transgenerationele traumatisering.

Medeleven geeft geen inzicht
Zijn boek ‘Eindstation Auschwitz’, gebaseerd op zijn aantekeningen, verscheen al in 1946. Het kreeg onder kampoverlevenden wel enige bekendheid, maar daarbuiten was er in de overwinningsroes van kort na de bevrijding weinig belangstelling voor. Het boek beleefde een heruitgave in 1980, maar werd daarna min of meer vergeten.
Gelukkig is het nu opnieuw uitgebracht op initiatief van De Winds zoon Melcher. Want wat het verhaal van Eddy de Wind zo belangrijk en indrukwekkend maakt, is niet zozeer de weergave van de gruwelen die de gevangenen ondergingen, maar zijn zoektocht naar een antwoord op het waarom en hoe van de Holocaust. Natuurlijk mogen de gruweldaden niet vergeten worden. Maar die zijn voor de meesten van ons als niet-slachtoffers onnavolgbaar, en ons medeleven, hoe vanzelfsprekend en noodzakelijk ook, geeft geen inzicht in het ontstaan van de Holocaust. De Wind besefte, als slachtoffer en als psychiater, dat je vooral naar de daders moet kijken als je volkerenmoord en vreemdelingenhaat wilt begrijpen én voorkomen.

Oordeel: Indrukwekkende psychologische zoektocht.