Recensie door Marjolein Paalvast

Er was eens een burggraaf die Medardo van Terralba heette. Hij leefde lang, lang geleden in een land ver hiervandaan. Op een dag sloot hij zich aan bij de keizerlijke troepen en trok ten strijde tegen de Turken. Medardo’s deelname aan de oorlog was echter slechts van korte duur: een Turkse kanonskogel kliefde hem in twee precies gelijke helften, die onafhankelijk van elkaar voortleefden. Nu gebeurde het, jaren later, dat de twee burggraven verliefd werden op hetzelfde meisje: Pamela, een herderinnetje. In een duel om haar liefde vonden de twee helften elkaar terug. Pamela en haar complete burggraaf leefden nog lang en gelukkig.

In het magisch-realistische sprookje De gespleten burggraaf volgt Italo Calvino (1923-1985) de lotgevallen van de goede en de slechte helft van Medardo. Calvino’s camera zoomt eerst in op de slechte helft van de burggraaf. Deze keert terug naar zijn kasteel in Terralba, waar de lezer al snel merkt dat doorkliefd worden door een kanonskogel niet zonder gevolgen blijft: ‘‘Kijk eens omhoog,’ zei een van de bedienden: ze zagen de peren hangen tegen de lichter wordende hemel en die aanblik vervulde hen met schrik. Want ze waren niet heel, het waren allemaal helften van peren die in de lengte doorgesneden waren en die ieder nog aan hun steel hingen (of de linker, afhankelijk van de plaats waarvandaan je ernaar keek, maar het waren allemaal dezelfde delen) en de andere helft was verdwenen: afgesneden of misschien afgebeten. ‘De burggraaf is hier langsgekomen!’ zeiden de bedienden.’’