De Kijkatlas van Noord-Holland belicht ini een dertigtal onderwerpen een uniek stuk Nederland, dat grotendeels is ontstaan door inpoldering. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) was het water een belangrijk hulpmiddel in de strijd tegen de Spanjaarden: een watervloed ontzette Alkmaar in 1573 en zo begon voor de opstandelingen de "victorie". Niet lang daarna, in de eerste helft van de zeventiende eeuw, werden de "beruchte" Waterlandse meren, de Beemster, de Schermer en de Wormer, op initiatief van Amsterdamse kooplieden, drooggelegd. (Het Haarlemmermeer volgde pas in de negentiende eeuw.) Amsterdam beheerste het omliggende land in die tijd als een spin in haar web; de Zaanstreek, ten noorden van de stad, groeide uit tot het eerste industriegebied in Europa; rijke Amsterdamse kooplieden bouwden paradijselijke lustverblijven in de Beemster, aan de voet van de duinen, in Het Gooi en langs de Vecht. In de zeventiende eeuw bloeiden Westfriese havensteden als Hoorn en Enkhuizen, die in de achttiende en negentiende eeuw echter veranderen in "dode steden": een lot dat Amsterdam ontsprong dank zij de aanleg van het Noordzeekanaal.
In de provincie Noord-Holland liggen nog veel herinneringen aan de "gouden eeuw", zoals de deftige dorpen Broek in Waterland en De Rijp; de voorname buitenplaatsen in 's Gravenland en langs de duinvoet. Daarnaast droogmakerij de Beemster, met zijn rationele indeling en piramidevormige stolpboerderijen; de vestingstad Naarden, bestaande uit een dubbele ring van verdedigingswerken, ontworpen door Adriaan Dortsman, bouwer van menig Amsterdams grachtenhuis. Voorts ontmoeten we in Volendam en in Marken nog restanten van de vele klederdrachten die Noord-Holland heeft gekend. En literair is Noord-Holland ook van belang: P.C. Hooft en het Muiderslot zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden; zo ook Hildebrand en de stad Haarlem; Betje Wolff en de Beemster.
Met natuur is Noord-Holland goed bedeeld: de Noordhollandse duinen vormen één groot natuurgebied, dat slechts wordt onderbroken door de machtige Hondsbossche zeewering, en ten westen van Haarlem ligt het Nationale Park de Kennemerduinen.
In de twintigste eeuw volgde de aanleg van de Afsluitdijk, die van de Zuiderzee het IJsselmeer maakte, met alle gevolgen van dien voor de plaatselijke visserij, hetgeen in het Buitenmuseum van Enkhuizen zo treffend in beeld is gebracht.
De Kijkatlas van Noord-Holland brengt deze enorme veelzijdigheid op een unieke manier, in woord en beeld, tot leven.