De improvisator beschrijft de jeugd van een kunstenaar, en heeft daarmee als vanzelf iets autobiografisch - een ook weer niet, want de hoofdpersoon is ene katholieke Italiaan. Veel van Italiës kunstschatten en landschappen komen erin voor - maar een culturele reisgids is het toch ook weer niet geworden. En de vrouwen die in Antonio's emotionele leven hoofdrollen spelen zijn zo verschillend mogelijk getekend - maar een soort typologie van de vrouw is De improvisator eigenlijk ook niet. Andersens genie heeft al die elementen opgenomen in een eenvoudig en elegant verteld verhaal, vol gevoel en sentiment. Een romantisch en dus onrealistisch verhaal ook, zoals dat in 1835 niet anders kon: behalve een genie was de jonge Andersen ook een kind van zijn tijd.

"[...] Meine ganze Seele war in Bewegung; wegen meines Gesanges mit Schmeicheleien überhäuft, und meiner Kraft mir bewußt, bedurfte es nur Annunziatas Bitte, und zum erstenmal, seitdem ich erwachsen war, hatte ich die Dreistigkeit, eine Improvisation zu wagen. Ich nahm ihre Guitarre, und sie gab mir das Wort "Unsterblichkeit" auf. Ich überlegte den reichen Stoff, griff einige Accorde und begann nun mein Gedicht, wie es unmittelbar meiner Seele entquoll [...]." Die Geschichte von dem italienischen Waisenjungen Antonio, dem "Improvisator", ist Hans Christian Andersens erster Roman, der im Zusammenhang mit seinen Reisen durch Italien im Jahr 1835 entstand.