Künkel is in de mode. Dit pleit op zichzelf nog niet tegen zijn boeken. De ontwikkeling der persoonlijkheid, die een van de kenmerken is van dezen tijd, brengt mee grootere zelfstandigheid en daarmee verantwoordelijkheid voor ieder individu. Dit geldt voor de kinderen in hun verhouding tegenover hun onderwijzers en ouders; het geldt voor de onderlinge verhouding van man en vrouw; het geldt voor alle betrekkingen tusschen de menschen. Dit is een ontwikkeling, die een zegen kan zijn, doch ook zeer ernstige en onvermijdelijke moeilijkheden met zich brengt: ieder mensch heeft zijn aanspraken, op welker vervulling hij een natuurlijk recht meent te kunnen doen gelden; hij heeft zijn doeleinden, die hij in ieder geval wil nastreven. Dit is ook vroeger ongetwijfeld het geval geweest, maar in dezen tijd toch wel bijzonder sterk. Veel van wat het individu eischt, wordt niet verwezenlijkt. Het lijdt hieronder en er is geen mensch, die hieraan ontkomt. Er bestaat een spanning, tusschen wil en leven. Dit zijn heel gewone zaken, niet geschikt als onderwerp voor een sensationeelen roman.
Künkel schrijft over deze dingen. Meestal richt hij zich tot de gewone menschen, het is nooit indrukwekkend, wat hij schrijft, het gaat altijd over doodgewone zaken, de moeilijkheden van alledag, die den menschen echter na aan het hart liggen. Daarom is Künkel in de mode. Men kan niet zeggen, dat Künkel bij zijn lezers in het gevlij wil komen. Hij maakt het hun niet gemakkelijk. Hij toont ieder zijn eigen verantwoordelijkheid. Nooit moet men de schuld geven aan anderen of aan de uitwendige omstandigheden. In de eerste en laatste plaats is de houding van het individu zelf verkeerd. Eigenzinnig wil de mensch aan het leven de wet voorschrijven, ln plaats van zich door de wetten van het leven te laten leiden. Men heeft zich eenmaal iets in het hoofd gezet, de hemel mag weten onder welken invloed, en nu zal het ook gebeuren! Star is de mensch bij het stellen van en het vasthouden aan zijn doeleinden. In den grond van de zaak: opstand tegen het leven, omdat men bang is zich aan dat leven toe te vertrouwen. Een vasten regel, een voorgeschreven weg, kan men overzien; de wisselvalligheden van het stroomende leven stellen den mensch steeds voor nieuwe gevaren, en zich in gevaar begeven, risico op zich te nemen, mislukkingen aanvaarden, het bittere tegelijk met het zoete aannemen, daartoe komt een mensch eerst, als hij er door den nood van het leven toe wordt gedwongen.
„Eerst veiligheid, dan ontwapening", is niet alleen de leuze van de meeste Fransche' politici. Deze houding roept nieuwe bewapeningen in de landen rondom in het leven en dus minder veiligheid.

Zoo is het ook met de mensch. Hij streeft naar veiligheid. Dit is het eerste artikel van de Grondwet, welke zijn houding in het leven, dus tegenover de andere menschen, bepaalt. En ook hier voert deze politiek naar de catastrofe. Künkel zegt tot de menschen: "Ontwapent; weest niet zoo bezorgd voor uw veiligheid; het kan zijn, dat deze inderdaad gevaar loopt, maar dat moet u aan het leven overlaten, daar er toch geen andere mogelijkheid bestaat." Men moet vertrouwen hebben in de "orde der dingen". Hiermee bedoelt Künkel niet de maatschappelijke orde, maar de orde van het leven.
Het begint al bij het kind. Zijn ervaringen veroorzaken al heel spoedig, dat het zich op tal van gebieden voor het leven gaat afsluiten. Het verschil tusschen „aanleg" en „geen aanleg", dat in het schoolleven van het kind en dus in het geheele gezin, een zoo groote rol speelt, behoort geheel in dit onderwerp thuis. In het algemeen hebben alle kinderen evenveel aanleg, namelijk zeer veel. Maar een kind, dat bij voorbeeld op het gebied van het rekenen door ongunstige invloeden (goedbedoelende, maar toch slechte opvoeders) voor moeilijkheden heeft leeren terugtrekken, heeft den moed verloren en gaat leven volgens het zelf opgestelde grondwetsartikel „rekenen kan ik niet". Door deze rem heeft het kind dan „geen aanleg". De taak van den opvoeder is het de remming op te heffen, zoodat het kind zijn natuurlijke productieve krachten weer kan ontplooien. Een kind leert van nature graag, omdat dit overeenkomt met de eischen van het leven. Maar een kind kan ook gaan leeren, omdat vader het wil. Dan is in plaats van het infinale de beperkte doelstelling getreden. Deze houding is vroeg of laat tot mislukking gedoemd. Het kind kan daardoor zelfs „dom" worden. Daar alle menschen een verkeerde, „onzakelijke" houding tegenover het leven hebben, is het de taak der zelfopvoeding hierin verbetering te brengen. Künkel's boek bevat hiervoor algemeene aanwijzingen, maar steeds opnieuw klinkt het maanwoord: zelf moet ge het tot stand brengen. Men moet leeren inzien, dat niets en niemand volmaakt is en dat de schaduw noodzakelijk met het licht is verbonden. Men moet tegelijk subject (handelende persoonlijkheid) en object (werkingen ondergaande persoon) durven zijn. Het zijn deze kwesties, die in het boek van Künkel worden besproken. Ook voor socialisten zijn gevolgtrekkingen te maken. Maar u moet het boek zelf maar lezen. En daarna? Overlaten aan den gang van het leven! (Het Volk)