Zomer 1823. Twee Leidse studenten maken een soort inspectietocht door Nederland: de stijfdeftige Dirk van Hogendorp en de latere schrijver Jacob van Lennep. Ze wandelen door een land dat voor ons bijna onherkenbaar is. Een derde van het land is nog pure woestenij, de wegen zijn vaak enkel modder, veel steden liggen vol mestvaalten en als ´s avonds de poorten sluiten, heerst buiten een totale duisternis.
Kort daarna zal alles veranderen, met kanalen en straatwegen, spoortreinen en stoommachines, tot uiteindelijk een Nederland dat wij herkennen. Maar Van Lennep staat nog voor het begin als hij in 1823 door Nederland wandelt om de mentaliteit van de bevolking te onderzoeken. Hij laat ons de sfeer, de kleur, de waarden en normen uit die tijd ervaren. Omdat Van Lennep de reis zeer uitgebreid en met veel oog voor detail beschrijft, is het dagboek een uniek document waaruit eindeloos geput kan worden om meer te weten te komen over de in die tijd heersende opvattingen over landschappen, economische situaties, sociale codes, kortom de stand der natie.
In zijn inleiding neemt Geert Mak ons mee van het Nederland van toen naar het Nederland van nu. Aan de hand van Van Lennep reconstrueert hij een voorbije tijd en laat hij zien hoe die tijd tot de dag van vandaag sporen nalaat, uiterlijke sporen, maar ook de sporen die zich hebben geworteld in ons karakter en onze denkwijze.
Marita Mathijsen, hoogleraar Moderne Nederlandse Letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam en gespecialiseerd in de negentiende eeuw, heeft het oorspronkelijke reisdagboek van Jacob van Lennep speciaal voor deze editie hertaald zodat u met eigen ogen het Nederland van toen kunt proeven.
Toon minder
Recensie(s)
In de zomer van 1823 reisden twee vrienden, geinteresseerd in de geschiedenis van hun volk, te voet, maar soms ook per trekschuit of diligence, door Nederland, ten einde de mentaliteit van hun landgenoten in het heden te kunnen onderzoeken. Een van hen, Jacob van Lennep, later als romanschrijver beroemd geworden, stuurde trouw verslag van hun wederwaardigheden als dagboekblad in briefvorm naar huis. Dit reisdagboek, een bijzonder levendige en interessante beschrijving van het dagelijkse leven in de goede oude tijd, werd in 1942, volgens mededeling van bezorgster M. Elisbeth Kluit, bijna integraal naar het bewaard gebleven handschrift uitgegeven, voorzien van inleiding en annotaties. Voor deze heruitgave, hertaald door hoogleraar Nederlandse letterkunde van de negentiende eeuw Marita Mathijsen, werd teruggegrepen naar het oorspronkelijke manuscript en dat leverde enkele verrassende ontdekkingen op: zo wisselde Van Lennep zijn verslagen in proza regelmatig af met gedichten, die allemaal een plaats in deze editie hebben gevonden. Ook bijv. minder vleiende passages over Friese zeden en gewoonten worden hier voor het eerst openbaar gemaakt. Het boek is geillustreerd met een groot aantal afbeeldingen in zwart-wit en kleur.