Aan de nagedachtenis van prof. mr. C. van Vollenhoven draag ik deze beschrijving van de parlementaire lotgevallen der Indonesische kwestie op. Aan geschiedschrijving mag de eis van objectiviteit worden gesteld. Naar objectiviteit heb ik dan ook gestreefd in deze zin, dat ik heb getracht de verschillende standpunten tot hun recht te doen komen. Maar wie de recente historie uit eigen omgeving beschrijft en dit met toewijding wil doen, kan niet anders dan die historie uit een bepaalde gezichtshoek bekijken. Dit klemt temeer nu het een onderwerp betreft, waarin een Nederlander - en in het bijzonder een publicist - zich niet mag beperken tot enkele kennisneming van feiten. Ik ben dan ook in een bepaalde hoek gaan staan bij mijn beschouwing van dit stukje parlementaire geschiedenis. Welke hoek dat is moge blijken uit de hierboven vermelde opdracht en uit de wijze waarop ik mijn geschiedschrijving heb ingekleed. Daarbij wist ik mij los van welke politieke partij ook. Naar mijn overtuiging en ervaring liep de scheidslijn, in ons volk ten aanzien van het Indonesische vraagstuk waar te nemen, dwars door menige politieke partij heen.

Op het eerste gezicht schijnt deze bewering door de parlementaire practijk slechts in enkele gevallen te zijn bevestigd. Maar wie verder kijkt dan de parlementaire uiterlijkheid weet beter. Waarbij men bedenke, dat de candidaten lijsten voor de Staten-Generaal het resultaat zijn van overleg, waarin tenslotte het ene standpunt het van het andere pleegt te winnen.

Op volledigheid kan dit boekje geen aanspraak maken. Het zou anders naar schatting tien keer zo dik hebben moeten worden.
Zoveel mogelijk heb ik vermeden de parlementaire geschiedenis van het Indonesische vraagstuk te doen schuil gaan achter dat vraagstuk zelf. Dit bracht met zich, dat ik de ontwikkeling in Indonesië en op het internationale vlak slechts zeer globaal heb aangeduid; ik heb mij hierbij beperkt tot vermelding van datgene, waarvan kennisneming tot goed begrip van de parlementaire geschiedenis noodzakelijk of gewenst was.

De periode, die ik heb beschreven, loopt van de herleving van ons parlement in 1945 tot aan de souvereiniteitsoverdracht in 1949.

A. Stempels, Rotterdam, 1 Januari 1950