In 2001 publiceerde cardioloog Pim van Lommel in het gerenommeerde medische tijdschrift The Lancet over zijn onderzoek naar bijna-dood ervaringen (BDE) bij 344 Nederlandse patiënten. Zij hadden een hartstilstand in het ziekenhuis gehad. Van hen bleken er 62 een BDE te hebben meegemaakt. Van Lommels artikel was wereldnieuws. Sindsdien kunnen we niet meer om het verschijnsel bijna-dood ervaring heen. Het is een authentieke ervaring, niet te herleiden tot fantasie, psychose of zuurstoftekort; een BDE verandert mensen blijvend. In Eindeloos bewustzijn legt van Lommel stap voor stap uit hoe mensen die klinisch dood zijn toch zon indringende ervaring kunnen hebben. Hij doorspekt zijn betoog met verhalen van mensen die een BDE hebben meegemaakt. Met de meesten van hen heeft Van Lommel persoonlijk contact gehad. Volgens Van Lommel is de heersende, materialistische visie van artsen, filosofen en psychologen op de relatie tussen hersenen en bewustzijn te beperkt is om het verschijnsel te kunnen duiden. Er zijn goede redenen om aan te nemen dat ons bewustzijn niet altijd samenvalt met het functioneren van onze hersenen: het kan ook los van ons lichaam ervaren worden.
Recensie(s)
Dit tot een bestseller geworden boek van de Nederlandse cardioloog over bijna-doodervaringen (BDE's) hinkt op twee gedachten. Enerzijds vat hij bestaande kennis over het verschijnsel heel leesbaar samen, anderzijds doet hij een aanzet tot het wetenschappelijk verklaren van BDE's waarbij hij aansluit bij elementen uit de kwantumfysica. Hij komt tot de voor de medische wereld schokkende conclusie dat het menselijk bewustzijn niet zetelt in de hersenen, maar non-lokaal en eindeloos is. Zijn eigen onderzoek naar BDE's dat werd gepubliceerd in The Lancet (2001), krijgt veel aandacht. Van deze theoretische hoofdstukken geeft de auteur zelf aan dat ze overgeslagen kunnen worden. Hij pleit voor meer onderzoek met een open mind naar het verband tussen hersenen en bewustzijn, het aanvaarden van wetenschappers van het concept van non-lokaal bewustzijn, roept artsen en verpleegkundigen om onbevooroordeeld te luisteren naar wat hun patienten hen te vertellen hebben en geeft aan wat zijn bevindingen betekenen voor ieder die betrokken is bij stervensprocessen. Bevat enkele zwart-wittekeningen en tabellen. Met verklarende woordenlijst, veel noten, uitgebreide literatuuropgave en personenregister.