De interviews, getuigenissen en portretten van 33 Joodse overlevenden in Israël en Oekraïne zijn -
info
samengevoegd in dit indrukwekkende herinneringsboek.

Van 15 september 1947 tot 10 april 1948 stonden in Neurenberg 24 voormalige leiders van de Duitse Einsatzgruppen terecht voor de moord op meer dan 1 miljoen burgers, waarvan het merendeel Joden. Deze massamoord vond plaats in de Sovjet-Unie na de Duitse inval op 22 juni 1941. Bij het door de Amerikanen ingestelde militaire tribunaal fungeerde Benjamin Ferencz als hoofdaanklager. Slechts twee dagen kostte het hem om het bewijs te presenteren. Het was zijn bewuste keuze om enkel officiële nazi-rapporten van de mobiele moordeskaders aan te voeren. Getuigenverklaringen liet hij achterwege, omdat die immers subjectief en daarom minder betrouwbaar zijn. Het was juridisch gezien een begrijpelijke keuze, maar het ontnam de slachtoffers hun stem. Zij waren in de rechtszaal enkel vertegenwoordigd in de vorm van kille cijfers.
Ook in de decennia na het tribunaal in Neurenberg werden relatief weinig getuigen- en slachtofferverklaringen van de genocide in de Sovjet-Unie gepubliceerd. De meeste persoonlijke Holocaustverhalen zijn geschreven door de overlevenden van de deportaties vanuit Europa naar de vernietigingskampen in Polen. Het in 2009 gepubliceerde boek "Holocaust door kogels" vormt één van de uitzonderingen. De Franse priester Patrick Desbois interviewde in Oekraïne voor dit boek vele niet-Joodse getuigen van de massamoord op de Joodse bevolking die hier tijdens de Tweede Wereldoorlog plaatsvond. Joodse overlevenden zijn moeilijker te vinden: slechts een enkeling wist te ontsnappen aan de massa-executies. In het recent gepubliceerde boek "Geboren om te lijden" komen echter toch meer dan dertig Joden aan het woord die ontsnapten aan de vuurpelotons van de Duitsers, hun Roemeense bondgenoten en Oekraïense collaborateurs.
Het merendeel van de voor dit boek geïnterviewde Holocaustoverlevenden is afkomstig uit Oekraïne, in het bijzonder de West-Oekraïense provincie Vinnitsa. Overlevenden van bijvoorbeeld de veel bekendere massa-executie in Babi Jar bij de Oekraïense hoofdstad Kiev komen niet aan het woord. Een deel van de provincie Vinnitsa maakte na 1941 onderdeel uit van Transnistrië, de toenmalige regio tussen de rivieren de Dnjester en de Zuidelijke Boeg die door de Duitsers toegewezen werd aan hun Roemeense bondgenoot. Door de Roemenen werden honderdduizenden Joden vanuit de historische regio’s Bessarabië en de Boekovina te voet afgevoerd naar Transnistië. Velen stierven tijdens de zogenoemde "Dodenmarsen". Desondanks waren de overlevingskansen voor Joden in Roemeense handen groter dan in Duitse. Velen kwamen terecht in getto’s, zoals die van Bershad. Daar verbleven ze onder erbarmelijke omstandigheden en stierven velen, maar over het algemeen bleef hen directe en massale uitroeiing door de vuurpelotons van de Einsatzgruppen bespaard.
De gebieden en plaatsen die in het boek ter sprake komen, zijn voor de gemiddelde Nederlandse en Belgische lezer hoogstens bij naam bekend. Iedereen kent Auschwitz, maar bijvoorbeeld het Roemeense kamp Pechora zal vrijwel niemand iets zeggen. Joodse gevangenen werden hier door de Roemenen bij wijze van experiment uitgehongerd en geïnjecteerd met ziekten. Verschillende overlevenden vertellen over de afschuwelijke omstandigheden in dit kamp waar naar schatting 50.000 gevangenen stierven. Eén overlevende nam de samenstellers van het boek mee naar de locatie van het kamp.