In de vroege 13de eeuw was Europa in een felle strijd verwikkeld met de islam om de heerschappij over wat het 'Heilig Land' heette. In felle redes riepen de pausen de christenen op ten strijde te trekken tegen de 'Moren' en het 'wrede beest' te verslaan. Vele duizenden gingen op pad in opeenvolgende kruistochten, vele levens gingen verloren in wat wij tegenwoordig alleen maar als zinloos bloedvergieten zien. Maar niet iedereen liet zich door dit vijanddenken meeslepen. Er was één man die zich - te midden van vijandschap, onverdraagzaamheid en geweld tegenover de moslims - inzette voor christelijke waarden als vijandsliefde, zorg voor de ontheemde vreemdeling, solidariteit met alle mensen, ook de moslims, en vredelievendheid. Die 'man van vrede' was Franciscus van Assisi. In 1219, de vijfde kruistocht was in volle gang, bracht hij, na twee eerdere mislukte pogingen, een bezoek aan sultan Malek al-Kamil van Egypte.

De ontmoeting met de sultan, die helemaal geen wolf of wreed beest bleek te zijn, heeft een diepe indruk op Franciscus gemaakt en een grote invloed uitgeoefend op zijn verdere leven en spiritualiteit. Deze fascinerende gebeurtenis in het leven van een fascinerend mens kan ons inspireren om niet de confrontatie te zoeken met de islam maar de dialoog. In het spoor van Franciscus, die zijn woorden omzette in daden van vrede en verzoening, van solidariteit en dienstbaarheid. En die een wereldomvattende zuster- en broederschap van alle mensen tot stand wilde brengen, ongeacht alle verschillen in afkomst, geloof en cultuur.

Van Jan Hoeberichts is bijna twintig jaar geleden het boek Franciscus en de islam verschenen. In het meer toegankelijke Franciscus en de sultan heeft hij allerlei nieuwe gezichtspunten en inzichten verwerkt. Zo gaat hij uitvoeriger in op de ontwikkeling die Franciscus na zijn terugkeer in Italië doormaakte.