Geschiedwetenschap was lange tijd vooral geschiedschrijving. Historische verhalen werden gebruikt om heersende gebruiken en opvattingen in het heden te ondersteunen. In de 19de eeuw werd de geschiedbeoefening een echt academische wetenschap. Deze professionalisering heeft voor veel goeds gezorgd, maar kan soms ook een last blijken. Met name het ontstaan van elkaar al dan niet verketterende 'scholen' en 'richtingen' heeft ertoe geleid dat historici soms meer bezig waren met het bestrijden van elkaars opvattingen dan met het onderbouwen van hun eigen standpunten.
Een keur aan auteurs brengt in dit boek deze 'last der geschiedenis' en hoe daarmee om te gaan in kaart. Op welke manieren gingen historici sinds de professionalisering van hun vak in de 19de eeuw gebukt onder dominante representaties en benaderingswijzen van het verleden? Hoe hebben zij soms getracht, tegen de stroom in, daarmee te breken, en wat heeft dat aan nieuwe inzichten opgeleverd?
Met zijn keur aan interessante auteurs biedt De last der geschiedenis vakgenoten én relatieve buitenstaanders een boeiende inkijk in zowel hedendaagse discussies als meegetorste tradities. In de geschiedwetenschap blijven ondanks die professionalisering politiekmaatschappelijke en religieuze keuzes een soms onverwacht grote rol spelen. Daardoor is de geschiedenisstudie niet alleen boeiend en toegankelijk voor alle betrokken burgers van de 'republiek der letteren', maar is zij ook altijd relevant en actueel.
Aan 'De last der geschiedenis', oorspronkelijk verschenen als geschenk voor Peter Raedts, die twintig jaar hoogleraar Middeleeuwse Geschiedenis aan de Radboud Universiteit Nijmegen (voorheen de Katholieke Universiteit Nijmegen) was en auteur van het kort geleden verschenen en alom geprezen 'De ontdekking van de Middeleeuwen', werkten onder anderen mee: Maria Grever, Olivier Hekster, Remieg Aerts, Peter Rietbergen, Ed Jonker, Niek van Sas en Joost Rosendaal.