Tweehonderd jaar geleden vielen Pruisische troepen de Republiek der Verenigde Nederlanden binnen en herstelden haar daarmee in haar voormalige vormen. Aanleiding voor deze inval was het onrecht dat Wilhelmina, de zuster van de Pruisische koning en echtgenote van stadhouder Willem V. in Goenjanverwellesluis was aangedaan. De Pruisen verdreven de patriotten, die in veel plaatsen in de maanden tevoren de macht hadden overgenomen van aristocratische en orangistische regenten, binnen de kortste tijd van de kussens. Ondanks deze snelle en roemloze ondergang hebben de patriotten in de periode van circa 1780 tot 1787 een belangrijke functie in de Nederlandse samenleving vervuld.

Het Tweede-Eeuwfeest van de revolutionaire omwentelingen in 1787 was aanleiding voor de werkgroep Annales Noviomagenses onder de titel 1787 de Nederlandse Revolutie?' een congres te organiseren. In de hier afgedrukte neersiag van de congresbijdragen wordt een balans gemaakt van het onderzoek naar het verschijnsel Patriottisme'. Vragen die hier aan de orde komen zijn onder andere: Brachten de patriotten een revolutie teweeg of trachtten ze hun visies langs geleidelijke weg te verwezenlijken? Grepen ze terug op een traditie of waren ze werkelijk innoverend? In welk opzicht kwamen ze voort uit ontwikkelingen in de achttiende eeuw en in hoeverre waren ze een voorbode voor latere ontwikkelingen? Braken ze daadwerkelijk met een bestaande mentaliteit, culturele waarden en sociale instellingen? Bevonden de patriotten zich uitsluitend in de steden of ook op het platteland? Hoe dient de beweging in internationaal verband gezien te worden?