De Republiek der Verenigde Nederlanden was het resultaat van tachtig jaar oorlog, en ook ná 1648 was zij voor haar voortbestaan aangewezen op militaire middelen. Dat zij gedurende ruim anderhalve eeuw het hoofd wist te bieden aan zeer sterke tegenstanders, was te danken aan twee militaire revoluties. In beide vervulde zij een voorbeeldfunctie. De draagwijdte van de twee militaire revoluties was echter niet gelijk. De sleutel voor dit verschil ligt besloten in de aard van de verhouding tussen staat en leger. In deze studie wordt betoogd dat er in de jaren negentig van de zestiende eeuw een tactische militaire revolutie plaatsvond, waardoor de Republiek de beschikking kreeg over een uitstekend geoefende en gedisciplineerde strijdmacht, maar doordat de regenten hun directe bemoeienis met de troepen zo gering mogelijk wilden houden, waren de groeimogelijkheden van het Staatse leger toen beperkt en gingen de verworven kennis en gevechtservaring in vredestijd weer snel verloren. Hierin kwam pas verbetering na een organisatorische militaire revolutie tussen 1667 en 1688. De dreiging die uitging van Lodewijk XIV dwong de Europese staten in het algemeen en de Republiek in het bijzonder de landstrijdkrachten fundamenteel te hervormen. Het rampjaar leidde tot de geboorte van het staande leger van de republiek, een strijdmacht samengesteld uit beroepspersoneel waarvan de organisatie - en commandostructuren ook in vredestijd intact blijven.