Muziek en woord is een originele en toegankelijke studie over de literaire esthetica van de bekroonde Vlaamse auteur Maurice Gilliams (1900-1982). Gilliams was een verfijnd autobiografisch auteur van zowel proza, poëzie als essayistisch werk. Hij is vooral bekend om zijn fijnzinnige autobiografische parel Elias of het gevecht met de nachtegalen waarmee hij op 36-jarige leeftijd doorbrak. Gilliams werd bekroond met de Constantijn Huygensprijs voor zijn gehele oeuvre, met de Driejaarlijkse Staatsprijs ter bekroning van een schrijversloopbaan en met de Prijs der Nederlandse Letteren.

Het is bekend dat Gilliams zich voor de ‘compositie’ van zijn oeuvre heeft gebaseerd op de muziek, althans op wat hij daarvan kende en beheerste. De schrijver is nooit gul geweest als het erop aankwam een kijk te geven op zijn creatieve middelen en instrumenten. Hij heeft in zijn kunstenaarschap heel bewust een artistieke wazigheid gecultiveerd die deel uitmaakt van het creatieve proces dat aan de basis lag van zijn opmerkelijke literaire prestaties. Meer zelfs, ze was het fundament van het expliciet artistieke bestaan dat hij als individu leefde en cultiveerde.

In haar boek over de literaire esthetica van Maurice Gilliams’ proza, gaat Katalin Balogh dieper in op de verhoudingen tussen muzikale en literaire vormen en structuren. Het proza-oeuvre van Gilliams is een resultaat van de zoektocht van de schrijver om de muziek aan het woord te laten in de letterkundige vormtaal. Daar had de auteur diepe wijsgerige redenen voor. Katalin Balogh plaatst die deels impliciete, deels expliciete literaire esthetica van de schrijver in de context van de wijsgerige en literatuurwetenschappelijke theorieën over de relaties tussen muziek en woord. Bovendien past zij haar bevindingen toe op het prozawerk van Gilliams. Zij ontleedt de (literaire) structuren, vormen, thema’s en motieven vanuit een muziektheoretische invalshoek, waarbij zij concreet ingaat op de betekenis van de letterkundige toepassing van sonate- en fugavormen in het proza.