Het is een waar genoegen om (1943) van MAURICE GILLIAMS (900-1982) te herlezen. Zelf stelt hij het boek voor als fragmenten uit het 'Journaal van de Dichter'. De ogenschijnlijk losse verzameling aantekeningen uit de periode 1932-1940 bestaat uit zulke uiteenlopende genres als notities, stukjes dagboek, brieven, gedichten, essays over kunstenaars en beschouwingen over eigen werk. De lezer wandelt met de schrijver door Antwerpen, ontmoet de tachtigjarige Janes Ensor, leest een brief aan Emmanuel de Born en bewonderende of kritische bedenkingen bij het werk van onder anderen J. S. Bach, Guido Gezelle, Paul van Ostaijen, Henri de Brackeleer en vooral Alain-Fournier en Jens Peter Jacobsen. In feite componeert Gilliams zijn journaal op muzikale wijze: thema's worden aangezet en weer onderbroken, om later - na tussenliggende thema's - in nieuwe variaties op te duiken.

Centraal staat de schrijver zelf, bijvoorbeeld bij het werken aan zijn onovertroffen roman Elias of het gevecht met de nachtegalen. Hij formuleert zijn intentie als volgt: 'Ik wil voor mijzelf zichtbaarheid verkrijgen'. Zijn 'hartstochtelijk doorgevoerde logica der zelfanalyse' is tekenend voor zijn pijnlijke, moeizame schriftuur, die echter - na jarenlang slijpwerk - uitmondt in een 'volmaakte' tekst, met de 'blanke hardheid van een kei'. Zijn doel is om in zijn 'louteringskamertje' een boek te schrijven waarin hij uiteindelijk zou verdwijnen.

Dc officiële erkenning van de eenzame en vernieuwende Gilliams - een voorloper van Ivo Michiels - is lang uitgebleven. In 1969 ontving hij de Constantijn Huygensprijs, in 1972 de Driejaarlijkse Staatsprijs ter bekroning van een schrijversloopbaan en ten slotte in 1980 de Prijs der Nederlandse Letteren.