'Men zou het als een zelfkwelling kunnen ervaren dat ik af en toe eens terugga naar Auschwitz-Birkenau, maar dat is het niet. Daar is de asse, daar is het graf van vader, moeder, zus en van een hon- dertal familieleden. En, het is een soort bevrijding: ik ga terug naar een plaats waar ik gewoond heb, als ik tenminste het woord "wonen" daarvoor mag gebruiken. Ik ga bewust terug, het is een deel van mijn leven, en eigenlijk ben ik daar zelfs nooit wegge- weest.'

Tobias Schiff, Toschek voor de vrienden, heeft de concentratie- kampen van Hitler overleefd. Niet één, maar een hele reeks. Als jongen van 17 begon zijn tocht door de kampen, op zijn 20ste kwam hij eruit. Dankzij zijn jeugd, zijn schalkse humor, zijn slimme kneepjes, zijn branie, zijn moed, zijn overlevingsdrang, een flinke dosis geluk, zijn kennis van de Duitse taal, en omdat hij zelfs in het zwartste donker een klein lichtje zag branden. Dit boek is daarvan de ontroerende getuigenis.

'Ik doe nog altijd het licht niet uit 's nachts; ik luister naar de radio, de BBC, en lees tot ik in slaap val. Nu nog, een halve eeuw later. Er zijn beelden die je nooit meer kwijtraakt en mijn nummer staat voor eeuwig op mijn linkerarm.' - De Morgen

'Dit boek lezen is terugkeren naar de essentie van ons bestaan: de waardigheid en de gelijkheid van elke mens en de dwingende opdracht zich hiervoor onversaagd in te zetten.' - Paula D'Hondt

Tobias Schiff (1925) was lange tijd diamantair in Antwerpen maar heeft thans een fotowinkel in Brussel. Hij reist door het land om in scholen spreekbeurten te houden en kreeg daarvoor de prestigieuze prijs van de Vlaamse Gemeenschap. Luckas Vander Taelen maakte van hem een portret in de televisiereeks De laatste getuigen.