Samenvatting:
Ondanks de zwellende stroom publicaties over de Tweede Wereldoorlog moet keer op keer vastgesteld worden dat ten aanzien van deze oorlog, zijn voorgeschiedenis en zijn nasleep, nog steeds vele vragen open staan. Zeker wat Nederland betreft hebben die dikwijls betrekking op de verhouding tussen krijgsmacht en samenleving. De algemene indruk heerst, dat deze verhouding veel te wensen overliet en nog verslechterde onder invloed van de economische crisis van de jaren ’30. In niet geringe mate zou deze kloof tussen maatschappij en krijgsmacht hebben bijgedragen tot de snelle nederlaag in 1940. De oorlog werd, zo luidt dan een veelgehoorde stelling, reeds in de jaren ’20 en vooral ’30 verloren.
De hier verzamelde bijdragen richten zich alle op dit thema en trachten nieuw licht te werpen op de hierboven vermelde stelling. Prof. dr. H.W. von der Dunk gaat in op ‘Neutralisme en defensie, het dilemma in de jaren dertig’. ‘De Nederlandse jeugdbeweging van oorlog tot oorlog’ wordt behandeld door prof. dr. J. S. van Hessen. In ‘Kerk, coalitie en defensie in het interbellum’ geeft drs. J. A. M. M. Janssen enkele beschouwingen over opvattingen binnen de katholieke en protestantse zuil met betrekking tot de landsverdediging tussen de beide wereldoorlogen. H.J.L. Vonhoff behandelt de ‘Liberalen, Vrijzinnig-Democraten en hun opvatting over het defensie- vraagstuk’. In ‘De krijgsmacht als Cassandra’ schetst prof. dr. G. Teitler, die tevens als eindredacteur van deze onder auspiciën van de Stichting Maatschappij en Krijgsmacht tot stand gekomen bundel fungeert, de toekomstverwachtingen van de Nederlandse militairen. Luitenant-kolonel drs. J.W.M. Schuiten beschrijft de evolutie ‘Van mobilisatieclubs tot Algemene Vereniging voor Gemobiliseerden’. Kapitein-luitenant ter zee dr. Ph.M. Bosscher schetst in ‘Rondom de verklaring op erewoord’ de houding van de Nederlandse militairen na de nederlaag. In een slothoofdstuk wordt door prof. dr. J.C.H. Blom ‘Het Nederlandse defensiebeleid in de jaren 30’ opnieuw beschouwd