Het humanistisch denken en handelen wordt gekenmerkt door pluralisme; het stellen van de juiste vragen heeft voorrang boven de illusie van het ware antwoord. Humanisme gaat uit van een open perspectief, waarin de constrante gevormd wordt door de intentie een bijdrage te leveren aan de menselijke waardigheid. Dit abstracte principe komt tot leven in de visie op opvoeding, onderwijs, gezondheidszorg en vormingswerk, op ontwikkelingssamenwerking, strafrecht, mediabeleid, sociale politiek en Europese integratie - onderwerpen die in het humanistisch gedachtengoed centraal staan, evenals het ecologische vraagstuk, het tolerantieprincipe, het verzorgingsstaatdebat, de mensenrechten en de rechten van de vrouw.

Humanisme is niet alleen een abstracte levensvisie, maar bovenal een zaak van concrete levenspraktijken, van alledaagse vragen en problemen. Vanuit een eeuwenlange traditie spelen humanistische waarden een belangrijke rol bij actuele sociaal-politieke vraagstukken. Dit gegeven vormt het uitgangspunt voor Humanisme; theorie en praktijk.

Dit boek geoogt een breed en veelzijdig overzicht te geven van wat de humanistische levens- en denkwereld zoal inhoudt. Na een deel over de geschiedenis van het humanisme komt in het tweede deel een aantal systematische en thematische aspecten van humanisme aan de orde. Deel 3 gaat in op het humanisme als maatschappelijk verschijnsel, toegespitst op Nederland en Vlaanderen. Deel 4 bestaat uit een aantal hoofdstukken over de praktische humanistiek. Het vijfde en meest uitgebreide deel belicht een groot aantal actuele vraagstukken vanuit humanistische perspectief.