Twee jongens zijn onafscheidelijk, een Nederlandse en een Javaanse. De Nederlander vertelt het verhaal. Het speelt zich af in de jaren twintig van de vorige eeuw, in West-Java, tussen bergen met tropisch regenwoud en theeplantages. 'Oeroeg was mijn vriend', luidt de eerste regel, en daarin ligt het vervolg al besloten. Het blijft niet zo. De jongens worden jonge mannen, Neder-lands-lndië wordt Indonesië. Langzaam maar zeker drijven de twee uit elkaar, worden ze uit elkaar gedreven. Tot ze lijnrecht tegenover elkaar komen te staan. Het maakt de Nederlander tot een vreemde in zijn geboorteland. Wat blijft, is de herinnering. Het boek Oeroeg is die herinnering.

Hella S. Haasse (1918) bracht een groot deel van haar jeugd door in het toenmalige Nederlands-lndië. Als 20-jarige kwam ze naar Nederland om te studeren. Een loopbaan als actrice brak ze af om te kiezen voor het schrijverschap. Dat leverde in zestig jaar een reeks historische en psychologische romans op die nog steeds veel gelezen worden en in vele talen zijn vertaald. Ook schreef ze verhalen, essays en autobiografische teksten. Zo ongeveer alle belangrijke Nederlandse literaire prijzen vielen haar ten deel. De beknopte roman Oeroeg is Haasses debuut. Toen het boek in 1948 verscheen, vormde wat toen de Indische kwestie heette in Nederland een heikel onderwerp. In Oeroeg is de beweging naar onafhankelijkheid voor Indonesië voelbaar aanwezig. Toch bleef Oeroeg veelgelezen nadat de politieke storm was gaan liggen. Dat komt door de elegante, precieze manier van schrijven en door het geraffineerde tempo waarin Haasse het drama vertelt.