Reflecteren is een begrip dat verbonden is met de verpleegkundige beroepsuitoefening. Reflecteren doe je niet zomaar; er is een aanleiding voor. Veelal is dit een betekenisvolle gebeurtenis; een situatie die je hebt meegemaakt en waar je bewust over nadenkt. Door te reflecteren leer je het eigen handelen beter te doorgronden en hiervan te leren. Reflecteren leidt tot de ontwikkeling van een kritische, analytische verpleegkundige. Hierdoor draag je bij tot de verdere professionalisering van de verpleegkundige beroepsuitoefening. Reflecteren kun je individueel doen, op elk moment en op elke plaats. Je kunt dit ook samen met anderen doen bijvoorbeeld als onderdeel van het werk en/of tijdens intervisiebijeenkomsten. In dit boek worden zowel de theorie alsook de modellen over reflecteren behandeld. De vele praktijkvoorbeelden en werkvormen bieden je de mogelijkheid om actief na te denken over je ervaringen, handelen, gedrag, gevoelens en keuzes in relatie tot de beroepsuitoefening. Op de website (www.reflecteren.boom.nl) staan twintig werkvormen die je individueel en/of met anderen kunt maken. Riet Koetsenruijter is verpleegkundige en was 21 jaar werkzaam voor de HBO-V bij de Hogeschool Utrecht. Momenteel is ze werkzaam bij de opleiding Management in de Zorg, Hogeschool Utrecht, locatie Amersfoort. Tevens is ze al jaren als raadslid actief in de politiek. Wilma van der Heide is verpleegkundige en onderwijskundige. Ze was docent Onderwijskunde aan de Lerarenopleiding Verpleegkunde en daarnaast werkzaam als onderwijskundig adviseur bij de Hogeschool Utrecht. Wilma heeft een eigen onderwijs- en adviesbureau. www.wilmavanderheide.nl. Voor aanvullend materiaal en extra oefeningen raadpleeg de website www.reflecteren.boom.nl