De geschiedenis van HET HOGELAND COLLEGE in Warffum is opmerkelijk en bijzonder in allerlei opzichten. Het begint al met het loutere feit van de stichting van de school in 1868 als Hogere Burger School, in een dorpje van nog geen 2200 inwoners. Op het moment dat er in het hele land nog geen veertig van dergelijke scholen zijn - vrijwel allemaal in grote steden - gaan in Warffum tweeëndertig leerlingen de lessen volgen van een directeur en zes leraren, bijgestaan door een conciërge en een amanuensis.

Niet minder curieus is het dat aan de Warffumse H.B.S. een aantal jaren de eerste Nederlandse landbouwschool verbonden geweest is. Een aantal grote docenten - Pitsch, Ritzema Bos, Reinders, Beyerinck - hebben aan deze gemeentelijke landbouwschool hun eerste ervaringen opgedaan, die ze later in Wageningen of Delft zo goed kunnen gebruiken.

Weet de landbouwschool het hoofd maar een paar jaar boven water te houden, de H.B.S. zelf slaagt daar beter in, al gaat dat soms moeizaam. Ondanks ernstige conflicten binnen het lerarenkorps in de beginjaren en ondanks een soms dramatische terugloop van het aantal leerlingen, kan de dreiging van opheffing steeds tijdig weggenomen worden. Zo wordt ook het absolute dieptepunt in 1873-74 van zeventien leerlingen - verspreid over drie klassen - overleefd, ondanks het feit dat maar tien van die leerlingen alle lessen volgen.... Onder leiding van de schier legendarische directeur Rijkens worden alle moeilijkheden overwonnen.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog lijkt het einde van de Warffumse H.B.S. eindelijk toch nabij: door zwakke leiding heeft de school een slechte naam gekregen en het aantal leerlingen is dramatisch gedaald tot slechts zesentwintig. Met de komst van een nieuwe directeur - Van der Zijl - wordt de school weer nieuw leven ingeblazen. De driejarige H.B.S. wordt omgezet in een vijfjarige, en het aantal leerlingen groeit snel. Dezelfde directeur besteedt veel aandacht aan buitenschoolse activiteiten voor de leerlingen: de school zal er in later jaren altijd bekend om blijven. Door toedoen van Van der Zijl wordt in 1918 de leerlingenvereniging ADVENDO opgericht, die met zijn medewerking al snel een begrip wordt in heel Noord-Groningen.

Ook na de Tweede Wereldoorlog hangt het voortbestaan van de school wel eens aan een zijden draadje, maar steeds slaagt men erin het onheil tijdig af te wenden. In de jaren zeventig begint het aantal leerlingen geleidelijk te groeien, een groei die zich in de jaren tachtig krachtig voortzet tot een voorlopig hoogtepunt van 656 leerlingen. Op 1 januari 1991 wordt de school door het Rijk overgedragen aan een nieuw regionaal bestuur, en neemt de naam HET HOGELAND COLLEGE aan. Een half jaar later wordt de school - door een fusie in het belang van het voortgezet onderwijs in Noord-Groningen - de hoofdvestiging van een brede scholengemeenschap, met nevenvestigingen in Uithuizen en Eenrum/Wehe-den Hoorn. Met bijna twaalfhonderd leerlingen verspreid over drie vestigingen gaat HET HOGELAND COLLEGE vol vertrouwen de volgende honderdvijfentwintig jaar in...