De paus waarschuwde in zijn rede tegen het reduceren van de complexiteit van de menselijke psyche tot losstaande psychische functies zonder de alomvattende menselijke natuur te overwegen. Het afwijzen van de centrale rol van de ziel wordt gezien als een ontkenning van een fundamentele psychologische en spirituele realiteit. Dit perspectief werd ook verbonden met praktische toepassingen in psychotherapie en klinische psychologie, waarbij de paus benadrukte dat zowel de traditionele psychologie en ethiek als de moderne psychotherapeutische en klinische benaderingen rekening moeten houden met de concrete, existentiële mens in al zijn complexiteit, in plaats van te focussen op een abstract, ontologisch beeld van de mens.

Erudiete kwartiermaker
Kees Trimbos had bijna veertig jaar lang een groot aandeel in het bevorderen van de geestelijke gezondheid van Nederlanders. Zijn uitvalsbasis was het katholieke deel van de bevolking, maar zijn invloed reikte verder. Zelf raakte hij geleidelijk los van het katholieke geloof; hij noemde zich in 1977 agnost. Voor het bespreekbaar maken van taboe-onderwerpen en binnen de samenleving kwartier maken voor mensen met (al of niet psychiatrische) stoornissen blijft zijn werk een bron van inspiratie. Kees Trimbos is overleden op 26 april 1988.
In 1952. twee jaar later, werd hij parttime psychiater-directeur van de nieuwe Katholieke Stichting voor Geestelijke Volksgezondheid in Amsterdam. Trimbos bouwde de stichting uit tot een geïntegreerde instelling voor ambulante geestelijke gezondheidszorg. Deze biografie verscheen eerder in SoziO, nr. 103, december 2011. =========

Geseculariseerde zielzorg
Trimbos’ landelijke bekendheid stamt uit deze periode: de jaren vijftig en vroege jaren zestig. Hij leerde katholieken praten over met schuld en schaamte beladen onderwerpen: huwelijksproblemen, seksualiteit, scheiding, geboortenregeling, homoseksualiteit. Al werkend ontwikkelde Trimbos grote bezwaren tegen het intolerante katholicisme, de absoluutheid, het opgeheven vingertje. In zijn privé-praktijk als psychiater, in het MOB, in voorlichtingsavonden en huwelijkscursussen werd hij geconfronteerd met de opvattingen van de kerk die hij steeds meer onhoudbaar vond. Vooral de voortplanting als eerste doel van het huwelijk. Zijn praktijk was ‘nogal een katholieke praktijk, met erg veel paters en nonnen, seminaristen en fraters, die allemaal met problemen zaten, dat begon in die jaren al. Het was vooral seksellende. Ik heb hele volksstammen gezien die door die regels van wat mag en niet mag erg in de knoop zaten en scheefgegroeid waren’. Hoewel hij veel ellende zag (‘om van te rillen’) was hij was niet geneigd er eens flink tegen aan te schoppen. Hij voelde zich tot ver in de jaren zestig toch nog als ‘behorend bij de club’ (de rooms-katholieke kerk).

Gedicht Voor Dokter Trimbos
"Goedkope wijn, masturbatie, bioscoop," schrijft Celine.
De wijn is op, en bioscopen zijn hier niet.
Het bestaan wordt wel eenzijdig.
Gerard Reve (uit: Nader tot U)

TOEGEVOEGD:De inaugurale rede "Sociale evolutie en psychiatrie" van C.J.B.J. (Kees) Trimbos, uitgesproken in 1969 bij zijn aanvaarding als gewoon hoogleraar in de Preventieve en Sociale Psychiatrie aan de Medische Faculteit te Rotterdam, benadrukt de rol van de psychiatrie in relatie tot sociale veranderingen. Trimbos besprak hoe sociale factoren de geestelijke gezondheid beïnvloeden en hoe de psychiatrie moet reageren op de dynamische aard van de samenleving. Zijn werk is relevant voor het begrijpen van de interactie tussen maatschappelijke ontwikkelingen en psychiatrische praktijken, waarbij hij stelde dat de psychiatrische zorg niet alleen reactief, maar ook proactief moet zijn in het bevorderen van de geestelijke gezondheid binnen veranderende sociale contexten.